Anglikanlık: Tarihi Gelişim, Teoloji ve Modern Yansımalar

Anglikanlık

Anglikanlık, 16. yüzyılda İngiltere'de ortaya çıkan ve hem Katolik hem Protestan unsurlar taşıyan bir Hristiyan mezhebidir. Roma Katolikliği’nden ayrılarak doğan Anglikan geleneği, dini reform sürecinin bir ürünü olmakla birlikte, siyasi ve toplumsal etkenlerin de yoğun etkisiyle şekillenmiştir. Anglikanlık, özellikle İngiltere Kilisesi (Church of England) etrafında yapılandırılmış olup, günümüzde dünya genelinde 85 milyonu aşkın inananı bulunan Anglikan Komünyonu (Anglican Communion) çatısı altında birçok farklı kiliseyi barındırmaktadır. Bu yazı, Anglikanlığın tarihsel kökenlerini, teolojik temellerini, kurumsal yapısını ve çağdaş dünyadaki yerini incelemeyi amaçlamaktadır.

Tarihsel Gelişim

A) Reformasyon Öncesi İngiltere'de Kilise

Orta Çağ boyunca İngiltere'deki Hristiyanlık anlayışı Roma Katolik Kilisesi ile uyumlu bir yapıdaydı. Papalık otoritesi, hem dini hem siyasi anlamda etkiliydi. Ancak 14. yüzyıldan itibaren John Wycliffe gibi düşünürlerin öncülüğünde Katolik Kilisesi'ne yönelik eleştiriler artmaya başlamıştır. Wycliffe'in İncil'in halk diliyle okunmasını savunması ve kilise zenginliğine karşı çıkması, sonraki reform hareketlerine öncülük etmiştir.

B) VIII. Henry ve Ayrılık

Anglikanlığın doğuşu, doğrudan İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kişisel ve siyasi kararlarına dayanmaktadır. Henry, ilk eşi Aragonlu Catherine'den erkek çocuk sahibi olamaması nedeniyle evliliğini iptal ettirmek istemiştir. Ancak Papa III. Clemens bu talebi reddetmiştir. 

Henry'nin Aragonlu Catherine ile evliliği sırasında altı çocuğu oldu ama bunların arasından sadece bir kız çocuğu, Prenses Mary sağ kaldı. Kral, Anne Boleyn'e olan aşkının da etkisiyle Catherine'in erkek çocuk doğuramamasını evliliklerinin lanetli ve geçersiz olduğuna bağlayarak evliliklerini sonlandırmak istedi. Fakat, Catherine'nin yeğeni İspanya İmparatoru V. Karl, Henry'nin bu isteğine şiddetle karşı çıktı. Yaklaşık altı yıl boyunca boşanmak için uğraşan Henry, İngiliz Reformu ile Anglikanizm kilisesini kurdu ve ilk evliliğinin geçersiz olduğunu ilan etti. 1533 yılında Anne ile evlendiler ve evlilikleri 3 yıl sürdü.

Sonrasında ise Anne de kardeşi George Boleyn ile zina suçlamaları yüzünden idam edildi. 

Bunun üzerine Henry, 1534 yılında Üstünlük Yasası (Act of Supremacy) ile İngiltere Kilisesi'ni Roma'dan ayırmış ve kendisini kilisenin başı ilan etmiştir.

Aslında aşk ve veliaht vermek uğruna yapılan bu değişim sonucunda istediği gibi gitmeyip ikinci eşini idam ettirmiştir. Ancak katoliklikten ayrılmaları önemli bir adım olarak göze çarpar  çünkü tüm sömürgeleri böyle kontrol altında tutabildiler ve şimdi de aynı şekilde devam etmektedir. 

Bu ayrılık başlangıçta doktrinsel bir değişimden çok, yönetsel bir kopuştu. Ancak zamanla İngiltere Kilisesi'nin ibadet şekli, kilise hiyerarşisi ve teolojik anlayışı farklılaşmaya başladı. Bu süreçte Thomas Cranmer gibi reform yanlısı din adamları önemli roller oynamıştır.

 

Hatta V. Karl kraliçe I. Elizabeth döneminde İngiltere'ye saldırıyor ama kazanamayıp donanmasının yarısını kaybetti. 

C) Reformların Derinleşmesi ve Kraliçe Elizabeth Dönemi

VIII. Henry'nin ölümünden sonra gelen oğlu VI. Edward döneminde Protestanlık etkisi daha da belirginleşmiştir. Ancak Katolik olan Mary Tudor’un kısa süren saltanatı (1553–1558) sırasında yeniden Katolikliğe dönüş yaşanmış, Protestanlar baskı görmüştür.

1558'de tahta çıkan I. Elizabeth, dini uzlaşma politikasını benimseyerek 1559 tarihli Yeni Üstünlük Yasası ve İbadet Yasası (Act of Uniformity) ile Anglikanlığın temel yapısını oluşturmuştur. Bu dönemde 39 Makale (Thirty-Nine Articles) adını taşıyan doktrinel metin kabul edilmiştir. Böylece Anglikanlık, hem Katolik hem Protestan ögeleri bünyesinde barındıran bir "orta yol" (via media) mezhebi olarak kurumsallaşmıştır.

İlk Anglikan Yöneticisi ve başı kraliçe I. Elizabethtir. Anglikanlık kanunları ve yapısı onun zamanında çıkarıldı. Sonrasındakilerde sembolik yapıda buna uyum sağladı. Sonuç olarak güneşi batmayan imparatorluğun ilk kökü atılmış oldu. 

D) Teoloji ve İnanç Esasları

Anglikan teolojisi, Kutsal Kitap, kilise geleneği ve akıl olmak üzere üç temel kaynağa dayanır. Bu üçlü yapı, Anglikan düşüncesinin esnek ve kapsayıcı doğasını şekillendirmektedir.

39 Makale

1563 yılında kabul edilen 39 Makale, Anglikan inancının resmi doktrinel temelidir. Bu makalelerde;

Kutsal Kitap’ın tek otorite olduğu,

Papalık otoritesinin reddedildiği,

Sakramentlerin sadece Vaftiz ve Eucharist (Komünyon) ile sınırlı olduğu,

İmanla kurtuluşun esas olduğu

vurgulanmaktadır. Bu yönüyle Anglikanlık, Kalvinist ve Lutherci doktrinlerle benzerlik gösterse de Katolik ayin geleneğinden birçok unsuru da korumuştur.

Liturji ve Ayin

Anglikan ibadetlerinin temel metni, ilk kez 1549’da yayımlanan Book of Common Prayer (Ortak Dua Kitabı)'dır. Bu kitap, Anglikan ayin düzenini standartlaştırmış ve ibadetlerde birlik sağlamıştır. Liturjik düzen, Katolik kilisesinden farklı olarak halkın anlayabileceği dilde sunulmuştur.

Ayinlerde görsellik, kıyafet düzeni, kutsal mekânlar ve ritüeller Katolikliğe benzer şekilde sürdürülse de teolojik yorumlarda Protestan etkisi baskındır.

Sakramentler

Anglikanlar, yalnızca Vaftiz ve Ekmek-Şarap Ayini (Eucharist) olmak üzere iki sakramenti zorunlu kabul eder. Ancak bazı kollar (özellikle Anglo-Katolikler) Katolik geleneğine yakın şekilde diğer beş sakramenti (konfirmasyon, evlilik, kutsanma, günah çıkarma, hastaların meshedilmesi) de kabul eder.

Kurumsal Yapı

A) Anglikan Komünyonu

Anglikanlık, merkezi bir otoriteye sahip olmayan, özerk kiliselerden oluşan bir birliktir. İngiltere Kilisesi bu yapının tarihsel merkezidir. Komünyonun en üst temsilî otoritesi Canterbury Başpiskoposudur. Ancak bu konum yalnızca "eşitler arasında birinci" anlamında semboliktir.

Dünyanın farklı bölgelerinde yerel Anglikan kiliseleri bulunmaktadır. Bunlar kendi başpiskoposlarını seçer ve ulusal düzeyde bağımsız kararlar alabilirler. En bilinenleri:

İngiltere Kilisesi (Church of England)

ABD Episkopal Kilisesi (Episcopal Church)

Avustralya Anglikan Kilisesi

Nijerya Anglikan Kilisesi

Kanada Anglikan Kilisesi

B) Piskoposluk Sistemi

Anglikanlık, episkopal (piskoposluk) yönetim sistemiyle idare edilir. Her bölgeye başpiskoposlar ve piskoposlar başkanlık eder. Papalık gibi merkezi ve mutlak bir otorite bulunmaz.

Her kilisede laik üyelerden oluşan sinodlar (kilise meclisleri) vardır. Bu yapılar, Anglikanlığın demokratik ve katılımcı yönünü güçlendirmektedir.

C) Farklı Yönelimler: Düşünsel Akımlar

Anglikanlık, içerisinde birçok farklı teolojik ve liturjik yönelimi barındırır. Bu, onun esnek yapısının ve tarihsel evriminin bir sonucudur.

Yüksek Kilise (High Church / Anglo-Catholic): Katolik geleneklerine yakın, ritüelci ve sakrament merkezli anlayış.

Düşük Kilise (Low Church / Evangelical): Protestan değerlere yakın, İncil merkezli ve bireysel kurtuluş vurgusu.

Geniş Kilise (Broad Church): Daha liberal ve açık görüşlü, farklı teolojik yaklaşımları bünyesinde barındıran yönelim.

Bu çeşitlilik, zaman zaman iç çatışmalara ve bölünmelere yol açmıştır. Özellikle eşcinsel evlilik, kadınların rahip olması gibi konular ciddi tartışmalara neden olmuştur.

Anglikanlıkta Kadınlar ve LGBT+ Tartışmaları

20. yüzyılın sonlarından itibaren kadınların din adamı olması, Anglikan kiliselerinde ciddi gündem maddesi olmuştur. İlk kadın rahipler 1970’lerde atanmış, ilk kadın piskopos ise 1989'da ABD Episkopal Kilisesi tarafından görevlendirilmiştir. 2015 yılında ise İngiltere Kilisesi, ilk kadın başpiskoposu "Libby Lane" atamıştır.

Benzer şekilde, LGBT+ bireylerin kilise yaşamındaki yeri konusunda da ciddi görüş ayrılıkları yaşanmıştır. Bazı kiliseler eşcinsel evliliği ve eşcinsel din adamlarını kabul ederken, özellikle Afrika'daki Anglikan kiliseleri bu gelişmelere sert biçimde karşı çıkmıştır.

Bu görüş ayrılıkları, Anglikan Komünyonu içinde bölünmelere yol açmakta ve ortak bir zeminde buluşmayı zorlaştırmaktadır.

Anglikanlığın Günümüzdeki Yeri

Günümüzde Anglikanlık, özellikle İngilizce konuşan ülkelerde etkili bir dini yapı olmayı sürdürmektedir. Afrika, Asya ve Karayipler'deki topluluklarda hızlı bir büyüme gözlenirken, Batı Avrupa ve Kuzey Amerika’daki kiliselerde sekülerleşme nedeniyle üye sayılarında düşüş görülmektedir.

Anglikanlık, dini çoğulculuk, insan hakları, sosyal adalet gibi modern değerlere açık tutumu sayesinde çağdaş meselelerle uyumlu bir pozisyon almaya çalışmaktadır. Bu yönüyle Hristiyan dünyasında ılımlı ve köprü kurucu bir rol üstlendiği söylenebilir.

Sonuç

Anglikanlık, kökeni siyasi bir kopuşa dayansa da zamanla hem Katolik hem Protestan unsurları dengeleyen özgün bir Hristiyan mezhebi haline gelmiştir. Teolojik esnekliği, kurumsal özerkliği ve küresel yayılımı sayesinde modern dönemde de etkili bir dini yapı olmayı sürdürmektedir. Fakat içsel farklılıkları ve toplumsal değişimlere verdiği tepkiler, bu yapının geleceğini belirleyecek başlıca faktörler olarak önemini korumaktadır.

Luthercilik Nedir?

Luthercilik Nedir?

Luthercilik, 16. yüzyılda Alman din adamı Martin Luther tarafından başlatılan Hristiyanlık içi bir reform hareketidir. Katolik Kilisesi'ne karşı bir tepki olarak doğmuş ve zamanla Protestanlık çatısı altında şekillenmiştir. Luthercilik, özellikle Endüljans (günah bağışlanması karşılığında para alınması) uygulamasına karşı çıkan 95 Tez’in 1517’de Wittenberg Kilisesi kapısına asılmasıyla başlamıştır.

Martin Luther’e göre kurtuluş yalnızca Tanrı'nın lütfuyla ve iman yoluyla mümkündür; iyi işler veya kilise mertebeleri kurtuluşu garanti etmez. Bu anlayış, “imanla aklanma” doktrini olarak bilinir. Ayrıca İncil’in herkes tarafından okunabilir olması gerektiğine inanan Luther, Kutsal Kitap’ı Almanca’ya çevirmiş ve böylece laik halkın dini anlama sürecini başlatmıştır.

Luthercilik, kilise hiyerarşisinin otoritesine karşı çıkmış; Papa'nın yanılmazlığını reddetmiş ve her inananın “rahip” konumunda olduğunu savunmuştur. Bu görüşler, bireysel inancı ve vicdan özgürlüğünü ön plana çıkarmıştır.

Bugün Lutheran mezhebi, başta Almanya, İskandinavya ve Amerika olmak üzere milyonlarca kişi tarafından benimsenmektedir. Luthercilik, yalnızca dini değil, aynı zamanda siyasi ve toplumsal alanlarda da büyük değişimlere yol açarak Avrupa tarihinde derin etkiler bırakmıştır.

Protestanlık: Reformun Doğurduğu İnanç

Protestanlık, 16. yüzyılda Katolik Kilisesi’ne karşı başlayan reform hareketlerinin bir sonucu olarak doğmuş, zamanla Hristiyanlığın üç büyük mezhebinden biri hâline gelmiştir. Katolikliğe karşı bir duruşla gelişen bu inanç sistemi, yalnızca teolojik değil, aynı zamanda toplumsal, siyasal ve kültürel etkiler de yaratmıştır. Protestanlık, günümüzde başta Almanya, İngiltere, ABD ve İskandinav ülkeleri olmak üzere dünyanın pek çok yerinde milyonlarca inananı olan bir mezheptir.

Reformun Arka Planı, Protestanlık tarih sahnesine ani bir çıkış yapmamıştır. 14. yüzyıldan itibaren Avrupa’da Katolik Kilisesi’ne duyulan memnuniyetsizlik artmaktaydı. Kilisenin yozlaşması, din adamlarının dünyevileşmesi, af belgeleri (endüljans) satılarak günahların bağışlanabileceği inancı gibi uygulamalar halk arasında tepki toplamıştı. Ayrıca, matbaanın icadıyla birlikte İncil’in halk dillerine çevrilmesi, sıradan insanların kutsal metinlere doğrudan ulaşabilmesini sağlamış, din adamlarının tekelini sarsmıştı.

Bu ortamda Martin Luther adında bir Alman rahip ve ilahiyatçı, 1517 yılında Wittenberg’de kilise kapısına astığı 95 Tez ile reform sürecini başlattı. Bu tezlerde, af belgelerinin yanlışlığı, Tanrı ile insan arasına kilisenin girmemesi gerektiği ve kurtuluşun yalnızca inançla mümkün olduğu gibi fikirler öne sürülüyordu. Luther’in bu çıkışı, kısa sürede Avrupa’da büyük yankı uyandırdı.

Protestanlığın Temel İlkeleri, farklı mezhepleri kapsayan bir üst başlıktır. Ancak genel olarak Protestan mezhepler bazı temel ilkeleri paylaşır:

1. Sola Scriptura (Yalnızca Kutsal Kitap)

Protestanlar, dini bilgilerin ve kuralların yalnızca İncil temelinde şekillenmesi gerektiğine inanırlar. Kilise gelenekleri, papalık kararları ya da konsil hükümleri bu mezhepte bağlayıcı değildir.

2. Sola Fide (Yalnızca İmanla Kurtuluş) 

Katolik öğretisinde iyi işler kurtuluş için gerekli görülürken, Protestanlık sadece imanın kurtuluş için yeterli olduğunu savunur. İyi işler Tanrı’ya şükran olarak yapılmalıdır, ama bir şart değildir.

3. Sola Gratia (Yalnızca Lütufla)

İnsanın Tanrı’nın lütfu sayesinde kurtulabileceği, bu lütfun hiçbir dünyevi aracıya bağlı olmadığı vurgulanır.

4. Herkesin Ruhban Olması

Protestanlar, din adamı sınıfının Tanrı ile halk arasında bir aracı olmadığına inanır. Her birey, Tanrı ile doğrudan ilişki kurabilir. Bu düşünce, “herkes birer ruhbandır” anlayışıyla ifade edilir.

5. Papaya ve Kiliseye Bağlılığın Reddedilmesi

Papanın yanılmazlığı ve evrensel otoritesi reddedilir. Her kilise kendi cemaatine dayanır ve çoğu zaman yereldir.

Mezhepler ve Çeşitlilik, Protestanlık zaman içinde birçok mezhebe ayrılmıştır. Bu durum, kişisel yorumlara açıklık ve merkezi bir otorite eksikliğinden kaynaklanır. Başlıca Protestan mezhepler şunlardır:

Luthercilik: Martin Luther’in öğretilerine dayanır. Almanya ve İskandinav ülkelerinde etkilidir.

Kalvinizm: Jean Calvin’in öğretileriyle şekillenmiştir. İsviçre, Hollanda ve İskoçya’da yaygındır. Tanrı’nın mutlak egemenliği ve kader anlayışı önemlidir.

Anglikanizm: İngiltere’de VIII. Henry’nin Katolik Kilisesi’nden koparak kurduğu kilisedir. Hem Katolik hem de Protestan unsurlar taşır.

Metodizm: John Wesley tarafından başlatılmıştır. Maneviyata ve sosyal hizmetlere vurgu yapar.

Baptistler, Presbiteryenler, Pentekostaller ve daha niceleri Protestanlık şemsiyesi altında yer alır.

Bu başlıkları ekstra olarak inceleyeceğiz. 

Toplumsal ve Siyasal Etkiler, aynı zamanda siyasal ve toplumsal devrimlerin de önünü açmıştır. Reform süreci, Avrupa’da feodal düzenin çözülmesi, ulus devletlerin yükselmesi, eğitimde ilerleme ve sivil özgürlüklerin gelişmesi gibi birçok gelişmeyi tetiklemiştir.

Özellikle Weber’in ünlü tezi, Protestan ahlakı ile kapitalist üretim biçimi arasında bir ilişki kurar. Protestanlığın çalışkanlık, tasarruf ve dünyevi başarıya verilen önem, kapitalizmin doğuşunu kolaylaştırmıştır.

Ayrıca Protestanlık, kilise dışında eğitim ve bilim faaliyetlerini teşvik ederek, Aydınlanma Çağı’na da zemin hazırlamıştır.

Protestanlık ve Modern Dünya, başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere birçok ülkede geniş bir nüfusa sahiptir. ABD’de özellikle evanjelik Protestanlar, siyaset üzerinde ciddi etkilere sahiptir. Ayrıca, Afrika ve Asya’da da hızla yayılan Protestan misyonerlik faaliyetleri mevcuttur.

Protestanlık, bireysel özgürlük, dini çoğulculuk ve sivil toplumun gelişimi gibi modern değerlerle yakın ilişki içindedir. Bu yönüyle sadece bir mezhep değil, aynı zamanda bir kültürel ve ideolojik çerçeve olarak da değerlendirilebilir.

Eleştiriler ve Tartışmalar, özgürlükçü ve bireyci yapısıyla övülse de bazı eleştirilere de maruz kalır. Mezhep sayısının hızla artması, dini birlikteliğin zayıflaması ve aşırı bireyselliğin cemaat ruhunu yok etmesi gibi konular tartışmalıdır. Ayrıca bazı evanjelik grupların siyasetle iç içe geçmesi, laiklik ilkeleri açısından sorgulanmaktadır.

Sonuç, Hristiyanlık tarihinde bir kırılma noktasıdır. İnançların tek bir merkezden değil, bireylerin vicdanından filizlenebileceğini gösteren bir örnek olarak tarihteki yerini almıştır. Günümüz dünyasında da etkisi devam eden bu mezhep, sadece dini değil, aynı zamanda sosyolojik ve kültürel bir fenomen olarak da incelenmeye değerdir.

Kaynakça:

Kitaplar ve Akademik Yayınlar:

Ali Murat Yel – Din Sosyolojisi

(Protestan ahlakı, dinin toplumsal yapıya etkisi üzerine bölümler içerir.)

Ahmet Yaşar Ocak – Türkler, Türkiye ve İslam

(Reform hareketleri ve Batı’daki din anlayışları bağlamında Protestanlık ele alınır.)

Erdoğan Aydın – Reformasyon: Hıristiyanlığın Protestanlaşma Süreci

(Türkiye'de Protestanlık üzerine yazılmış en kapsamlı kitaplardan biridir.)

Max Weber – Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu

(Orijinali Almanca olan bu eser Türkçeye çevrilmiştir; Protestanlık ve kapitalizm ilişkisini inceler.)

Ali Köse – Hristiyanlık Tarihi ve Teolojisi

(Katoliklik, Ortodoksluk ve Protestanlık mezheplerinin karşılaştırmalı olarak anlatıldığı bir kaynak.)

Makale ve Tezler:

Yavuz Köker, “Protestanlık ve Modernleşme İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2007.

Fatih Bayram, “Martin Luther ve Protestan Reformu”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2015.

Murat Özdemir, “Hristiyan Mezhepleri ve Mezhepçilik”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2013.

İnternet Kaynakları:

9. TDV İslam Ansiklopedisi – Protestanlık Maddesi

https://islamansiklopedisi.org.tr/protestanlik

10. Bilkent Üniversitesi – Avrupa Tarihi Ders Notları (Reform Hareketleri Bölümü)

(Üniversitelerin açık kaynak ders notları zaman zaman kullanılabilir.)

11. Kutsal Kitap Yeni Çeviri (Kitabı Mukaddes Şirketi)

https://www.kutsalkitap.org/

(Protestanların Türkiye'de kullandığı İncil çevirisi buradan erişilebilir.)

Hristiyanların Katolik Meshehepine Yolculuk

1) Giriş

Katolik Hristiyanlık, Hristiyanlığın en büyük mezhebidir ve dünya çapında yaklaşık 1,3 milyar mensubu vardır. "Katolik" kelimesi Yunanca katholikos (evrensel) kelimesinden gelir. Katolik inancı, İsa Mesih’in öğretilerine ve havarilerinin mirasına dayanır; özellikle de Aziz Petrus’un halefleri olduğuna inanılan Roma Piskoposu, yani Papa, bu inançta merkezi bir figürdür.

2) Otorite ve Papa

Katolikler, Papa’yı İsa'nın yeryüzündeki temsilcisi ve evrensel Kilise'nin başı olarak kabul eder. Papa’nın Vatikan’daki merkezi otoritesi, Katolik inancının önemli bir parçasıdır.

3) Yedi Sakrament (kutsal ayinler) 

Katolik inancına göre Tanrı'nın lütfu bu ayinlerle insana aktarılır. 

a) Vaftiz

b) Konfirmasyon (tasdik) 

c) Efkaristiya (Komünyon / Rabbin Sofrası)

d) Tövbe (itiraf) 

e) Hastaların Mesh edilmesi

f) Kutsal Emirler (ruhbanlık) 

g) Evlilik

4) Meryem ve Acizlere Saygı

Katolikler, Meryem Ana’ya özel bir saygı gösterirler. Azizler, Tanrı’ya yakın kişiler olarak kabul edilir ve dualarda aracılık etmeleri istenir.

5) Kutsal Kitap ve Gelenek

Katolikler sadece Kutsal Kitap’a değil, aynı zamanda Kilise’nin geleneklerine de bağlıdır. Kilise Babaları’nın yazıları, konsil kararları ve papalık beyanları bu geleneğin parçalarıdır.

6) İbadet ve Ayinler

Katolik ibadeti genellikle Messe ya da Ayîn-i Kutsal etrafında şekillenir. En önemli ibadet Pazar günkü Ayin’dir. Ayinler genellikle düzenli, sembollere ve ritüellere dayalıdır.

7) Cennet, Cehennem ve A'RAF

Katolikler ölümden sonra ruhların Cennet’e, Cehennem’e veya Araf’a gideceğine inanırlar.

8) Kilisenin Birliği

Katolik Kilisesi evrensel bir yapıya sahiptir. Farklı ülkelerdeki piskoposluklar ve cemaatler Roma’ya bağlı olarak çalışır.

9) Sonuç

Katolik Hristiyanlık, Roma Katolik Kilisesi adıyla da bilinir ve tarihsel olarak 1054 yılında Doğu Ortodoks Kilisesi ile yollarını ayırmıştır. Katolik inancı, Avrupa başta olmak üzere Latin Amerika, Afrika, Filipinler ve bazı Asya ülkelerinde oldukça yaygındır.