Giriş
Orta Asya tarihinde önemli bir yere sahip olan iki ardıl devlettir.
Buhara Hanlığı
Kuruluşu ve Girişimi
Buhara Hanlığı, 1500 yılında Özbek Şeybaniler tarafından kurulmuştur. Kurucusu Şeybani Han`dır. Timur İmparatorluğunun zayıflaması sonucu Orta Asya`daki hakimiyet boşluğunu doldurmuştur. Başkentleri Buhara şehri olmuştur, önemli bir ticaret ve ilim merkeziydi. Hanlık, Horasan, Harezm, Semerkand ve Taşkent gibi şehirleri zaman zaman elde etmiştir.
Kültür ve Din
Sünni İslam`ın Hanefi mezhebi yaygındı. Medreseler, camiler ve tekkeler ile dini ve ilmi bir merkez haline geldi. İslam dünyasında önemli ulema ve mutasavvıflar yetişmiştir.
Yıkılış
18. yüzyılın sonlarında hanlık zayıfladı ve Mangıtlar ailesinden bir askeri lider olan Şahmurad 1785`te hanlığı fiilen sonlandırarak Buhara Emirliğini kurdu.
Buhara Emirliği [1785 - 1920]
Yönetim
Mangıt hanedanı tarafından yönetilmiştir. Emirler, han unvanı yerine "emir" unvanını kullanmışlardır. İlk emiri Şahmurad`dır.
Rusya ile İlişkiler
19. yüzyılda Çarlık Rusyası`nın Orta Asya politikaları sonucu Buhara Emirliği, giderek Rus etkisi altınagirdi. 1868`de Ruslarla yapılan savaşlar sonucunda emirlik, Rusya`ya bağlı yarı özerk bir devlet haline geldi. Resmi olarak iç işlerinde serbest dış işlerinde Rusya`ya bağlıydı.
1920`de Bolşevik Devrimi sonrasında Buhara Emirliği yıkıldı. Yerine, Sovyetler Birliğine bağlı Buhara Halk Sovyet Cumhuriyeti kuruldu.
Buhara`nın Önemi
Orta Asya`da İslam Kültürü, ilmi ve tassavvuf geleneğinin yayılmasında merkezi rol oynadı. İmam Buhari gibi önemli alimlerin memleketi olmasıyla da tanınır. İpek Yolu üzerindeki konuma, ticari ve kültürel açıdan zenginliğini artırmıştır.
