Trinidad ve Tobago

Trinidad ve Tobago

Başkent: Port Of Spain

Resmi Dili: İngilizce

Hükümet: Cumhuriyet

Yüzölçümü: 5130 kilometre kare

Milliyet: Trinbagonyalı

Yönetim Biçimi: Üniter Parlamenter Anayasal Cumhuriyet

Para Birimi: Trinidad ve Tobago Doları

Nüfus: 1.511.977

Bölgesi: Kuzey Amerika

     Karayip denizinin güneydoğu ucunda iki büyük adadan meydana gelir.1962 yılında bağımsızlığını ilan etti.1976`da ise cumhuriyeti kurdular. Resmi adı Trinidat ve Tobago Cumhuriyeti yüzölçümü 5130 kilometre kare nüfusu güncel 2025`in son verilerine göre 1.511.977`dir. Yönetim biçimi, üniter parlamenter anayasal cumhuriyet olup devlet başkanını halk seçer ve genel seçimlerin birincisini de devlet başkanı başbakan ilan eder ve kabineyi kurması için görevlendirilir.

      

     Trinidat ve Tobago`ya insan yerleşimi MÖ. 5000`lere kadar gittiği tahmin edilmektedir. Adaların ilk Avrupalılarla buluşması 15. yüzyılın sonlarında başlayan İspanyol sömürgeciliğine kadar ki tarihlerine ilişkin bilgiler son derece sınırlıdır.

     Trinidad Tobago iki asrı aşkın bir süre İspanyol sömürgesi olarak kalmış ve 1802 yılında da İngilltere`nin hakimiyetine girmiştir.

       Tobago adası ise İspanya, Hollanda, Fransa ve İngiltere arasında eldeğiştirmiş. Bu sürecin ardından 1814 yılında İngiliz hakimiyetine girmiştir. Trinidad ve Tobago adaları 1889 yılında İngiliz sömürge idaresi tarafından tek yönetim altında toplanmıştır.

          20. yüzyılın başlarından itibaren ada halkına siyasi temsil noktasında bir takım haklar kazanmaya başladılar. 1924`teki oy kullanma hakkının ardından 1940 yılında bir iç meclis kurulmuştur. 31 ağustos 1962 tarihinde, bağımsızlığını ilan etmiş olan Trinidad ve Tobago 1976`da Cumhuriyet rejimine geçerek İngiliz Uluslar Birliğinden çıkmış ve Cumhuriyeti ilan etmiştir.

 

St. Vincent ve Grenadinler

St. Vincent ve Grenadinler

 St. Vincent ve Grenadinler ana ada olan St. Vincent ve bir dizi küçük adadan oluşan Güney Karayipler ülkesidir. St. Vincent ve Grenadinler toplam nüfusu 99.924 civarı ölçülmüştür 2025 yılı son verileri itibari ile nüfus gitgide düşmektedir. 

 

 Ülke parlamenter anayasal monarşi ile yönetilir. İngiltere Kralı, atanmış bir genel vali tarafından temsil edilen devlet başkanıdır. Yasama organı, genel oyla seçilen 15 temsilci ve seçilmiş 6 senatörden oluşan meclistir. Senato ve Millet Meclisi aynı salonda ve aynı alanda toplanır.

Resmi Adı: St. Vincent ve Grenadinler

Başkent: Kingston

Yüzölçümü: 389 kilometre kare

Kıta: Kuzey Amerika

Nüfus: 99.924 [2025`e göre]

Diller: İngilizce

Para Birimi: Doğu Karayip Doları

  Avrupalıların adaya gelmesinden önce Saint Vincent ilk olarak Ciboney halkı tarafından iskan edilmişti. Ciboney halkı, Venezuela kökenli ve Batı Hint Adaları`na yerleşen bir Arawak halkı tarafından işgale uğradığı düşünülmektedir.

 Tam doğru olup olmadığı bilinmeyen söylentilere göre Kristof Kolomb adayı ilk kez 22 ocak 1498`de ziyaret etti ve adaya St Vincent adını verdi. Diye düşünülmektedir.

 

 Yerliler 1719 yılına kadar Avrupalı sömürgecilere karşı direnmişler, St. Vincent adasını korumuşlardır. Bu sıra da Afrika'dan getirilen ve diğer adalardan buraya kaçan kölelerin, adadaki karayipli yerlilerle evlenmişler bu yüzden bu ailelere ve bu adada yaşayanlara siyahi karayipli olarak adlandırılan bir topluluk ortaya çıktı.

 1719 yılında Fransızlar adayı ele geçirmiş, kahve, tütün, pamuk ve şeker yetiştirmeye başladılar. Böylece ada ekonomisi yükselmeye başladı.

 1783`ten sonra ada için İngilizler egemenlik mücadelesine girmiş 1797`de ise hem İngiliz egemenliğine girdi hem de bir anlaşma ile adadaki 5000 siyahi karayipli sınırdışı edilmiştir.

  

 1834 yılında St. Vincent adasında ve diğer İngiliz Kolonilerinde de köleliğe son vermiştir. 1979 yılına kadar çeşitli ülkelerin egemenliği altında kalan ada 27 ekim 1979 yılında bağımsız oldu. İngiliz Kralı`nın Başkanlığını yaptığı İngiliz Milletler Topluluğu`na [Commonwealth] üye oldu. 

 Sonuç olarak ilk yerleşimciler Ciboney halkı olmuş olup sonradan Arawak`lar tarafından ele geçirilip. Kararayip yerlileri tarafından da benimsenilmiş bir yerdir. İlk önce Fransızlar tarafından sömürgeleştirilip sonrada İngilizlere bırakmak zorunda kaldılar ve bir antlaşma sonucu 5000 tane siyahi karayipliyi deport etmiştir. 

 Şimdi ise St. Vincent ve Grenadinler Kuzey Amerika ve Karayip Bölgesindeki tüm ülkeler gibi bir tatil cenneti olmaktadır.

St. Lucia`ya Bakış

St. Lucia`ya Bakış

 St. Lucia Kuzey Amerika Konfederasyonu, Orta Amerika ve Karayipler bölgesine de bağlı bölgelerdir. Nüfusu 180.247 bin boyutundadır 2025 son verilerine göre. St. Lucia  bir parlamenter monarşidir. Resmi olarak Britanya Kralı III. Charles devlet başkanıdır. Ülkeyi kendi atadığı genel vali temsil eder.

 Parlamento, Temsilciler Meclisi ve Senato`dan oluşur ve yasama yetkisi Bakanlar Kurulunun elindedir. St. Lucia yargı sistemi, Doğu Karayipler Yargı Sistemi`nin bir parçasıdır ve Doğu Karayipler Yüksek Mahkemesi Başkanlığı`nda işlenir. St. Lucia`da ayrıca sulh mahkemesi ile yüksek mahkeme hakimi sekreterliği de bulunmaktadır.

 

 Nüfusu yaklaşık ½ 85`i Afrika kökenli ½14`ü Arawak ve Karayip Kızılderilileri ve ½1`ini Avrupalı ve Asyalı göçmenler oluştururlar.

 Ülkenin resmi dili İngilizcedir, ancak yerel halk kendi aralarında genellikle Fransızcadan türetilen Kreyol dilini konuşurlar yerel dil olarak. Milliyeti ise St. Lucialı olarak gözükür. Dinen Hristiyan'dırlar. Para birimi ise Doğu Karayip Doları`dır.

    

 Ülkeye ilk olarak Arawaklar tarafından Lauanalao adı verildi bu da çok sayıda iguana nedeniyle iguanalar ülkesi anlamına geliyordu. Sonrasında  Karayip yerlileri tarafından Hewanorra adı verilmiştir.

 Ada Kristof Kolomb tarafından Roma azizesi Lucia`nın onuruna St. Lucia  olarak adlandırılmıştır. Kolomb, adayı 15 Aralık 1502`de Aziz Lucia`yı anma gününde keşfetti.

 

 17. yüzyılın başlarında ilk Avrupalı yerleşimciler geldi. 1643`te, Fransız subaylar Karayiplilerle bir anlaşma imzalayarak ilk yerleşimi kurdular. Aynı zamanda Afrika`dan köle getirmeye başladılar.

 1651`de adaya sahip olma hakkı için Fransızlar ile İngilizler arasında çatışmalar çıktı. İngilizler nihayet 1814`te kazandı ve Karayip Devletini  Kolonileştirdi.

 Büyük Britanya ile Fransa arasındaki savaş 1778`de "Cul De Sac Savaşı" adı verildi. Bu savaş sonucunda ada Büyük Britanya toprağı haline geldi.

 St. Lucia yüzyıllardan uzun süre Rüzgaraltı  Adaları`nın İngiliz Kolonisini bir parçasıydı. Ülke 22 Şubat 1979`da bağımsızlığını kazandı ve o zamandan beri İngiliz Milletler Topluluğu`nun egemen bir devleti olarak kabul edilmiştir.

   

 Sonuç olarak ilk yerleşimciler Arawak ve Kızılderililer`in ilk yerleşimciler olduğu bilinen Arawaklar tarafından Lauanalao adı verildi ve Karayip yerlileri tarafından Hewanorra adı verilmiştir. Sonrasında önce Fransızlar sonra savaşlarla Britanya`ya geçip şimdi ise Hem Doğu Karayip Topluluğunun bir parçası hem de Bağımsız olarak İngiliz Milletler Topluluğu`nun bir üyesi olarak gözükmektedir.

Saint Kitts And Nevis

Saint Kitts And Nevis

 Saint Kitts And Nevis, Orta Amerika`da bulunan volkanik bir adadır. Hem alan hem de nüfus bakımından batı yarım küredeki en küçük ülkedir. Saint Kitts And Nevis Karayiplerdeki Leeward Adaları zincirinin  bir parçasıdır. Adada yaşayan vatandaşların çoğu Afrika kökenlidir. Saint Kitts And Nevis`in 2025 son verilerine göre nüfusu 46.938 bin olarak ölçülmüştür. Ülkenin resmi dili İngilizcedir. Ülkenin başkenti Basseterre`dir.

 

 Adaları ilk olarak Kristof Kolomb tarafından 1493`te ikinci yolculuğunda keşfetti. Başlangıçta Saint Christopher olarak adlandırılan adanın adı İngiltere'den gelen yerleşimciler tarafından Saint Kitts olarak kısıtlandı. Bu yerleşimciler, Batı Hint Adaları`ndaki ilk İngiliz kolonisinin başarıyla kurdular. Ancak 1627`de Fransızlar başka bir yerleşim kurdular ama orası fazla yaşamadı.

   

 17. yüzyıl  boyunca Saint Kitts için savaşan Fransa ve İngiltere sömürgecileri çok kayıplar vermişlerdir. Sonucunda ada 1783`te imzalanan Paris Barış Antlaşmasıyla Büyük Britanya`ya verildi. Saint Kitts ve Anguilla adalarını federal bir kanunla birleştirildi. 1882'de Birleşik Krallık'ın bağımsızlık bir "ilişkili devlet" oldular. Saint Kitts And Nevis 1983'te tam bağımsızlık kazanırken, Anguilla'da bir İngiliz denizaşırı toprağı olarak katıldı.

  

 Devlet yapısı olarak İngiliz Milletler Topluluğu'nun (Commonwealth) bağımsız bir üyesidir. Saint Kitts And Nevis kral 3. Charles'ı devlet başkanı olarak tanır ve onun adına tüm yasaları uygulayacak bir genel vali atar. Genel vali ise ulusal mecliste çoğunlukta olan parti başkanını başbakan kabinedeki diğer bakanlarla birlikte hükümete başkanlık eder. Ülkede evrensel yetişkin oy hakkı vardır. 

 Saint Kitts And Nevis Anayasa'sı, daha  küçük olan Nevis Adası'na önemli derecede özerklik vermektedir. Nevis'in kendi başbakanı ve yaşama organı vardır. Belirli prosedürlerin izlenmesi halinde federal yapıdan da çekilebilir. 

Nikaragua`ya Bakış

Nikaragua`ya Bakış 

    

  Nikaragua Kuzey Amerika`ya bağlı ama Orta Ameika`da kurulmuş bir ülkedir. Nikaragua`nın başkenti Managua`dır. Yönetim biçimi üniter baskın parti ve başkanlık sistemli cumhuriyet. Milliyeti Nikaragualı. Resmi dilleri İspanyolca`dır. Nikaragua`da etnik guruplar yüzde 69`u Mestizo, yüzde 17`si beyaz, yüzde 9`u siyahi, yüzde 5`i Nikaragua Kızılderelileri. Para birimi cordoba. Dini ise Katolik Hristiyan çoğunluktadır. Nikaragua`nın 2025 yılının son nüfus verilerine göre 7.028.448 milyon kişidir. Genel olarak ortalama yaşam süresi 75,3 olarak tespit edilmiştir.

   Nikaragua, Orta Amerika’nın en büyük yüzölçümüne sahip ülkesi olarak, zengin bir doğal çeşitliliğe ve karmaşık bir tarihsel sürece sahiptir. Kuzeyde Honduras, güneyde Kosta Rika, batıda Pasifik Okyanusu ve doğuda Karayip Denizi ile çevrili bu ülke, binlerce yıllık yerli uygarlıklardan başlayarak günümüzdeki modern devlet yapısına kadar uzanan önemli dönemlerden geçmiştir.

   Avrupalıların gelişinden önce Nikaragua topraklarında Nahua, Chorotega, Nicarao ve Miskito gibi yerli halklar yaşamaktaydı. Batı Nikaragua’da Nicarao halkı, Aztek kültüründen etkilenmişti. Tarım, özellikle mısır, fasulye ve kakao üretimi oldukça gelişmişti. Doğu kıyıları ise Miskito, Sumu ve Rama gibi kabilelere ev sahipliği yapıyordu. Bu bölgelerde balıkçılık ve avcılık öne çıkmaktaydı. Yerli halklar arasında gevşek ittifaklar ve küçük krallıklar bulunmakla birlikte, büyük bir merkezi imparatorluk yapısı yoktu.

   İspanyollar 1522’de Gil González Dávila önderliğinde bölgeyi keşfetti. 1524’te Granada ve León şehirlerinin kurulmasıyla sömürge dönemi başladı. İspanyollar, yerli halkları zorla çalıştırarak encomienda sistemiyle toprakları işlettiler. Yerli nüfus, özellikle Avrupa’dan gelen salgın hastalıklar, zorunlu işçilik ve savaşlar nedeniyle dramatik biçimde azaldı. Nikaragua, İspanyol İmparatorluğu’nun Guatemala Genel Valiliği’ne bağlı bir eyalet olarak yönetildi. Bu dönemde ülkenin Pasifik kıyısındaki toprakları daha sıkı İspanyol kontrolü altındayken, Karayip kıyıları daha gevşek denetim altındaydı ve ilerleyen yüzyıllarda İngiliz etkisine açık hale geldi.

  Orta Amerika’daki diğer bölgeler gibi Nikaragua da 15 Eylül 1821’de İspanya’dan bağımsızlığını ilan etti. Öncelikle kısa bir süre için Meksika İmparatorluğu’na bağlandı, ardından 1823’te Orta Amerika Birleşik Eyaletleri Federasyonu’na katıldı. Ancak León ve Granada gibi şehirler arasında yaşanan siyasi çekişmeler ve iç savaşlar, federasyonun 1838’de dağılmasına yol açtı. Nikaragua bu tarihte tam bağımsız bir cumhuriyet haline geldi. 

  Bağımsızlık sonrası dönemde ülke sürekli olarak liberaller (León merkezli) ve muhafazakârlar (Granada merkezli) arasındaki mücadelelere sahne oldu. Amerikalı maceracı William Walker, ülkedeki iç savaşlardan yararlanarak başkanlığı ele geçirdi. Walker, Nikaragua’yı köleci Güneyli ABD çıkarları için kullanmak istedi ancak bölge ülkelerinin ortak mücadelesiyle devrildi ve idam edildi. Bu dönem aynı zamanda Nikaragua Kanalı projesinin gündeme geldiği yıllardı. ABD, İngiltere ve Fransa gibi büyük güçler, Pasifik ile Atlantik’i birbirine bağlayacak stratejik bir kanal için Nikaragua’ya ilgi göstermeye başladı.

  Stratejik konumu ve kanal planları nedeniyle ABD, Nikaragua’ya defalarca asker çıkardı ve uzun süre ülke siyasetinde belirleyici oldu. 1927’den itibaren Sandino liderliğinde bir gerilla hareketi, ABD işgaline karşı savaştı. Sandino, ulusal bağımsızlık mücadelesinin simgesi haline geldi. ABD’nin desteğiyle iktidara gelen Anastasio Somoza García ve ailesi, yaklaşık 40 yıl süren otoriter bir hanedan kurdu. Somozalar ülkeyi askeri güç, yolsuzluk ve baskı politikalarıyla yönetti.

  1979’da Sandinista Ulusal Kurtuluş Cephesi (FSLN), uzun yıllar süren gerilla mücadelesi sonucu Somoza rejimini devirdi. Sandinistalar, toprak reformu, okuma yazma kampanyaları ve sağlık hizmetlerini geliştirme gibi sosyalist politikalar uyguladı. Ancak ABD, özellikle Ronald Reagan döneminde, Sandinista yönetimini “komünist tehdit” olarak görerek Contra adı verilen karşı-devrimci grupları destekledi. 1980’lerde süren iç savaş, ülkeye büyük yıkım ve ekonomik kriz getirdi.

  1990’da yapılan seçimleri, ABD destekli muhalefet adayı Violeta Chamorro kazandı ve Sandinistalar iktidarı barışçıl biçimde devretti. Bu, Latin Amerika’da demokratik geçişin önemli örneklerinden biri oldu. 2007’de Daniel Ortega liderliğindeki Sandinistalar tekrar iktidara geldi. Ortega yönetimi ilk yıllarda sosyal programlarla destek toplasa da, özellikle 2018’den itibaren otoriterleşme, insan hakları ihlalleri ve seçim manipülasyonu suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı.

  Nikaragua tarihi, yerli uygarlıkların izlerinden İspanyol sömürgeciliğine, yabancı müdahalelerden devrimlere uzanan yoğun bir mücadeleler zinciridir. Stratejik konumu nedeniyle tarih boyunca büyük güçlerin ilgisini çeken bu ülke, bugün hâlâ demokratikleşme, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitlik konularında önemli sınavlarla karşı karşıyadır. İsyanlar, devrimler ve dış müdahalelerle şekillenen Nikaragua’nın tarihi, Orta Amerika’nın genel kaderini yansıtan çarpıcı bir örnek olmayı sürdürmektedir.

Meksika`ya Bakış

Meksika`ya Bakış

 Meksika Kuzey Amerika`da bulunan ve kabaca üçgen şeklinde olan Meksika, Kuzey Batı`dan Güneydoğuya 3000 km`den fazla yere uzanmaktadır. Meksika`nın başkenti Meksika Şehri`dir. Ayrıca 31 eyalet ayrılmıştır. Resmi dili İspanyolcadır. Meksika`nın dini büyük ölçüde Katolik Hristiyan'dır. 2025 yılı son verilerine göre 132.192.404 milyon nüfusa sahiptir. Yönetim şekli Federal başkanlık anayasal cumhuriyet. Milliyeti ise Meksikalı. Para birimi Meksika Pesosu. Etnik dağılım yüzde 62 mestizo - melezler, yüzde 21 yerliler, yüzde 15 Meksikalı beyazlar, yüzde 2 Afrika asıllılar.

 Meksika’nın tarihi, binlerce yıllık yerli uygarlıkların zengin mirası, sömürge dönemi mücadeleleri, bağımsızlık hareketleri ve modern devletin kuruluşu ile şekillenmiş çok katmanlı bir süreci kapsar. Bu tarih, Amerika kıtasındaki en eski ve gelişmiş kültürlerden başlayarak İspanyol sömürgeciliğine, devrimlere ve çağdaş siyasal dönüşümlere uzanan geniş bir yelpazeyi içerir.

 Meksika toprakları, Avrupa temasından binlerce yıl önce büyük uygarlıklara ev sahipliği yapıyordu. Bu dönemde özellikle Olmekler (MÖ 1500 – MÖ 400), Meksika’nın bilinen ilk büyük medeniyetidir. Devasa taş kafalar, gelişmiş tarım teknikleri ve erken yazı sistemleriyle dikkat çekerler.

 Olmeklerden sonra Teotihuacan (MS 100 – 650) dönemi, Orta Amerika’nın en büyük kentlerinden birinin yükselişine tanıklık etti. Güneş ve Ay Piramitleri ile ünlü bu şehir, dönemin kültürel ve ticari merkeziydi.

 Ardından Maya uygarlığı (MÖ 2000 – MS 1500) özellikle Yucatán Yarımadası’nda astronomi, matematik ve mimaride ulaştığı yüksek seviye ile öne çıktı. Mayalar, gelişmiş takvim sistemleri ve hiyeroglif yazılarıyla Amerika kıtasının en sofistike topluluklarından biriydi.

 Bu dönemin son büyük gücü ise Aztek İmparatorluğu (1428 – 1521) oldu. Başkenti Tenochtitlan, göl üzerine kurulu muazzam bir şehirdi. Aztekler, geniş topraklara hükmederek askeri gücü, tarımsal üretimi ve dini ritüelleriyle bölgenin en güçlü devleti haline geldiler.

 1519’da Hernán Cortés komutasındaki İspanyolların gelişi, Meksika tarihinde bir dönüm noktasıdır. Aztek İmparatoru Moctezuma II ile karşılaşan Cortés, yerli halklar arasındaki düşmanlıklardan faydalanarak 1521’de Tenochtitlan’ı ele geçirdi. Bu zafer, Yeni İspanya adı verilen sömürge yönetiminin başlangıcı oldu.

 İspanyollar, yerli halkı Hristiyanlaştırma ve maden zenginliklerini sömürme amacıyla kilise ve encomienda sistemi (zorunlu çalışma) kurdu. Gümüş madenciliği ve tarımsal üretim, sömürge ekonomisinin temelini oluşturdu. Bu süreçte yerli halk salgın hastalıklar, ağır vergiler ve zorla çalıştırılma nedeniyle büyük acılar yaşadı.

 16. ve 17. yüzyıllarda İspanya, Meksika üzerinden Avrupa’ya büyük servet taşıdı. Ancak zamanla yerli ve melez halk arasında özgürlük düşünceleri filizlenmeye başladı.

 19. yüzyıl başlarında İspanya’nın zayıflaması ve Fransız İmparatoru Napolyon’un İspanya’yı işgali, Meksika’da bağımsızlık hareketlerini tetikledi. 16 Eylül 1810’da rahip Miguel Hidalgo y Costilla, ünlü “Grito de Dolores” (Dolores Çığlığı) ile İspanyol yönetimine karşı ayaklanma çağrısı yaptı.

 Hidalgo’nun ardından José María Morelos gibi liderler mücadeleyi sürdürdü. Uzun süren savaşlar sonucunda 1821’de İspanyol yetkililerle imzalanan Córdoba Antlaşması ile Meksika bağımsızlığını kazandı. Yeni devletin ilk hükümdarı, bağımsızlık hareketinin askeri liderlerinden Agustín de Iturbide oldu.

 Bağımsızlıktan sonra Meksika, monarşi ve cumhuriyet yanlıları arasındaki çekişmelerle sarsıldı. 1824’te cumhuriyet ilan edilse de ülke sürekli darbeler, bölgesel isyanlar ve ekonomik sorunlarla karşılaştı.

 Bu dönemde en önemli kayıplardan biri, 1846-1848 Meksika-Amerika Savaşı sonucunda yaşandı. ABD ile yapılan Guadalupe Hidalgo Antlaşması ile Meksika, bugünkü Kaliforniya, Teksas, Arizona, New Mexico ve diğer bazı topraklarını kaybetti.

 1857’de liberal bir anayasa kabul edildi ancak bu da muhafazakârlar ile liberaller arasında iç savaşa yol açtı. Ardından Fransa’nın 1861’deki işgali ve Maksimilian İmparatorluğu denemesi yaşandı. Ancak 1867’de milliyetçi lider Benito Juárez, Fransız işgalini sona erdirerek cumhuriyet yönetimini yeniden kurdu.

 General Porfirio Díaz, 1876’da iktidara geldi ve yaklaşık 35 yıl boyunca ülkeyi otoriter bir şekilde yönetti. Bu dönem Porfiriato olarak bilinir. Díaz, demiryolu ağlarının genişlemesi, yabancı yatırımların artışı ve ekonomik modernleşmeyi teşvik etti. Ancak toprak reformlarının yapılmaması ve köylülerin yoksullaşması, toplumda büyük eşitsizlikler yarattı. Bu gerilimler, ileride patlak verecek devrimin zeminini hazırladı.

 Meksika Devrimi, Latin Amerika’nın en önemli toplumsal hareketlerinden biridir. 1910’da Francisco I. Madero, Díaz’ın uzun süreli iktidarına karşı halkı ayaklanmaya çağırdı. Bu çağrı, köylü liderleri Emiliano Zapata ve Pancho Villa gibi figürlerin katılımıyla geniş çaplı bir devrim haline dönüştü.

 Devrim, Díaz’ın devrilmesine yol açtı ancak ardından iktidar mücadelesi ve iç savaşlar devam etti. 1917’de kabul edilen yeni anayasa; toprak reformları, işçi hakları ve laik eğitim gibi ilerici düzenlemeler getirdi. Bu anayasa, günümüzde de Meksika’nın temel hukuki belgesi olarak kabul edilmektedir.

 Devrim sonrası dönemde ülke, kurulan Kurumsal Devrimci Parti (PRI) ile uzun süre tek parti yönetimi altında kaldı. 1930’larda Lázaro Cárdenas, petrol endüstrisini millileştirerek ekonomide bağımsızlık adımı attı ve köylüler lehine toprak reformları gerçekleştirdi.

 20. yüzyılın ikinci yarısında Meksika, sanayileşme, şehirleşme ve kültürel gelişmelerle Latin Amerika’nın önemli ekonomilerinden biri haline geldi. Ancak yolsuzluk, gelir eşitsizliği ve uyuşturucu kartellerinin yarattığı şiddet, ülkenin en büyük sorunları arasında kaldı.

 2000 yılında Vicente Fox’un seçilmesiyle PRI’nin 71 yıllık iktidarı sona erdi ve çok partili demokratik süreç güç kazandı. Günümüzde Meksika, zengin yerli mirası, güçlü kültürel kimliği ve stratejik konumuyla Latin Amerika’nın en etkili ülkelerinden biri olmaya devam etmektedir.

 Meksika tarihi, kadim uygarlıkların bilimsel ve sanatsal başarılarından sömürgeciliğe karşı verilen kahramanca bağımsızlık mücadelesine, devrimlerden modern demokrasi arayışına kadar birçok dönüm noktasıyla doludur. Bu tarih, yalnızca Meksika’nın değil, tüm Amerika kıtasının sosyal, kültürel ve politik gelişimini anlamak açısından da büyük önem taşır.

Küba`ya Bakış

Küba`ya Bakış

 

 Küba Karayip Denizi`nde bir ada ülkesidir. Konum olarak ise Kuzey Amerika ve Karayipler bölgesindedir. Küba`nın başkenti Havana`dır. Hem Küba`nın hem Karayiplerin en büyük şehridir. Küba`nın 2025 yılı son verilerine göre 10.927.715 milyon nüfusu olduğu izlenmektedir. Küba`nın para birimi ise Küba Pesosudur. Küba`nın resmi dili İspanyolcadır. Küba genel olarak Katolik Hristiyan'dır. Milleti oluşturan grup Kübalılardır. Hükümet sistemi ise üniter yarı başkanlı sosyalist cumhuriyeti. Etnik gruplar yüzde 65,1 Beyaz, yüzde 23,8 mulatto, yüzde 10,1 Afrikalılardan oluşur. 

 Küba, Karayip Denizi’nin en büyük adası olup stratejik konumu, doğal zenginlikleri ve siyasi gelişmeleriyle dünya tarihinin en dikkat çekici ülkelerinden biridir. Yüzyıllar boyunca sömürgecilik, kölelik, bağımsızlık mücadeleleri ve devrimlerle şekillenen Küba tarihi diğer çağdaşlarına örnek olmuştur.

 İlk yerleşimler ve İspanyol sömürgesine giriş sürecinde Küba’nın ilk sakinleri, Arawak ve Taíno halkları gibi yerli Kızılderili topluluklarıydı. Bu topluluklar tarımla, balıkçılıkla ve avcılıkla geçiniyor, mısır, manyok ve tütün gibi ürünler yetiştiriyorlardı ilk gelen İspanyol sömürgeciler arasında, Kristof Kolomb’un keşfi sırasında, Kolomb, 1492’de Küba’ya ayak basarak adayı İspanya adına ilan etti. Böylece Küba, İspanyol sömürge imparatorluğunun bir parçası oldu. Kolonileşme ve kölelik sürecinde, 16. yüzyılda İspanyollar, yerli halkı zorla çalıştırarak şeker kamışı ve tütün üretimini başlattı. Yerli nüfus, hastalıklar ve ağır çalışma koşulları nedeniyle hızla azalınca Afrika’dan getirilen köleler üretim gücünün temelini oluşturdu. Ekonomik olarak önemli, 18. ve 19. yüzyıllarda Küba, özellikle şeker üretimiyle İspanya’nın en değerli kolonilerinden biri haline geldi. Havana, Karayip ticaretinin en önemli limanlarından biri oldu.

 Bağımsızlık mücadelesi ve ABD`nin rolü 19. yüzyılda Latin Amerika’da başlayan bağımsızlık hareketleri Küba’ya da ilham verdi. On yıl savaşı sırasında, Carlos Manuel de Céspedes’in öncülüğünde İspanya’ya karşı ilk büyük isyan başladı. Bu savaş başarısız olsa da bağımsızlık fikrini güçlendirdi. José Martí ve 1895 isyanı sırasında, Kübalı aydın ve devrimci José Martí’nin önderliğinde yeni bir bağımsızlık savaşı başlatıldı. Martí savaş sırasında hayatını kaybetti, ancak mücadelesi halk arasında efsaneleşti. İspanyol-Amerikan Savaşı sırasında, ABD, Küba’daki savaşın son döneminde devreye girerek İspanya’ya savaş açtı. Savaşın sonunda İspanya Küba’dan çekildi, ancak ABD adada askeri varlık kurdu.

 ABD`nin etkisinin zirveye çıktığı ve cumhuriyet dönemine giriş sürecinde Küba, 1902’de nominal olarak bağımsızlığını kazandı, ancak Platt Ek Maddesi ile ABD’ye adada müdahale hakkı tanındı. Şeker üretimi ve ticaret büyük ölçüde ABD şirketlerinin elindeydi. Bu durum Küba’yı ekonomik ve siyasi olarak Washington’a bağımlı kıldı. 1933’te ordu darbesiyle iktidara gelen Fulgencio Batista, 1952’de yeniden darbe yaparak diktatörlüğünü ilan etti. ABD destekli Batista rejimi yolsuzluk, mafya ilişkileri ve halkın yoksulluğu nedeniyle büyük tepki çekti.

 Küba Devrimi ve Batista’ya karşı direniş asıl olarak 1950’lerin ortasında örgütlendi. Moncada Baskını (1953) sırasında, Fidel Castro ve arkadaşlarının başlattığı bu ilk girişim başarısız oldu, ancak devrim kıvılcımını ateşledi. Sierra Maestra Dağları`nda Fidel Castro, Ernesto “Che” Guevara ve Camilo Cienfuegos’un gerilla savaşı halk desteğini kazandı. 1 Ocak 1959`da Batista ülkeden kaçtı ve Castro önderliğindeki devrimciler Havana’ya girerek iktidarı ele geçirdi.

 Sosyalist Küba ve Soğuk Savaş döneminde devrim sonrası Küba radikal sosyalist reformlara yöneldi. Toprak reformu ve millileştirme süreci boyunca, ABD şirketlerinin malları kamulaştırıldı, sağlık ve eğitim ücretsiz hale getirildi. ABD, Küba’ya ekonomik ambargo uygulamaya başladı. 1961’de CIA destekli Domuzlar Körfezi Çıkarması başarısız oldu. Sovyetler Birliği’nin Küba’ya nükleer füze yerleştirmesi üzerine ABD ile SSCB arasında dünya nükleer savaşın eşiğine geldi. Küba, Angola ve Bolivya gibi ülkelerde sol hareketlere askeri ve siyasi destek verdi.

 Sovyetlerin çöküşü ile ekonomik krizin başlangıcı, 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılması, Küba ekonomisini ağır bir krize sürükledi. Yakıt ve gıda kıtlığı, ulaşım sorunları ve elektrik kesintileri halkı zor durumda bıraktı. Ekonomiyi ayakta tutmak için turizm sektörü geliştirildi ve sınırlı özel girişimlere izin verildi. 

 Yeni dönem reformlar ve ABD ile yakınlaşma süreci sırasında ilk olarak 2008’de sağlık sorunları nedeniyle Fidel Castro görevi kardeşi Raúl Castro’ya devretti. 2014’te ABD Başkanı Barack Obama ve Raúl Castro, diplomatik ilişkilerin yeniden başlaması konusunda anlaşma sağladı. 2016’da Obama Küba’yı ziyaret eden ilk ABD Başkanı oldu. Fidel Castro 2016’da hayatını kaybetti. Raúl Castro 2018’de görevden ayrıldı ve devlet başkanlığı Miguel Díaz-Canel’e geçti. Ancak ABD ambargosu büyük ölçüde devam etmekte ve Küba hâlâ ekonomik zorluklarla mücadele etmektedir. 

 Küba tarihi, sömürgeciliğe karşı direnişin, sosyalist devrimin ve ulusal bağımsızlık arayışının simgesi olarak dünya tarihinde önemli bir yer tutar. Kolonyal dönemden devrime, Soğuk Savaş’tan günümüz reformlarına kadar Küba, sadece Karayipler’in değil, küresel siyasetin de dikkatle takip ettiği bir ülke olmaya devam etmektedir.

 Bu tarihsel yolculuk, adanın yalnızca politik değil, kültürel açıdan da benzersiz bir kimlik geliştirmesine katkı sağlamış; müziği, edebiyatı ve devrim ruhuyla tüm dünyaya ilham vermeyi sürdürmüştür.