Mikronezya Federal Devletleri (FSM) – Genel Kültür ve Tarih

Mikronezya Federal Devletleri`ne Bakış

 Resmi adı, Mikronezya Federal Devletleri (Federated States of Micronesia). Başkenti, Palikir (Pohnpei adasında). Nüfusu, Yaklaşık 115.000. Dilleri ise İngilizce resmî olmak üzere, yerel diller olarak ise Chuukese, Pohnpeian, Kosraean, Yapese vb. Yönetim şekline bakarsak başkanlık tipi federal cumhuriyet. Para birimi ABD Doları (USD). Bağımsızlık günü 3 Kasım 1986 (ABD ile Serbest Ortaklık Anlaşması – Compact of Free Association). FSM, batı Pasifik'te yer alan ve dört büyük ada eyaletinden oluşan bir ada ülkesidir: Yap, Chuuk, Pohnpei ve Kosrae. Her eyaletin kendi dili, kültürü ve yönetim sistemi bulunur.

 Avustronezya kökenli göçmenler FSM adalarına ilk yerleşenlerdi. Özellikle Yap Adası, taş para sistemiyle (Rai taşları) ve güçlü geleneksel sistemleriyle ünlüdür.

 1520'lerde ilk olarak İspanyol kâşifler bölgeye ulaştı. 1886'da FSM adaları İspanya'nın sömürgesi oldu. 1899'da Almanya'ya satıldı. I. Dünya Savaşı sonrası Japonya, bölgeyi işgal etti ve Milletler Cemiyeti mandası olarak yönetti. II. Dünya Savaşı sırasında Japonya ile ABD arasında şiddetli çatışmalar yaşandı.

 1947’de, Birleşmiş Milletler bölgeyi ABD’nin himayesine verdi (Trust Territory of the Pacific Islands). 1979’da FSM, kendi anayasasını kabul etti. 1986’da ABD ile Compact of Free Association imzalandı ve FSM bağımsızlığını kazandı.

 Toplumlar genelde ada veya köy bazında örgütlenmiştir. Aile bağları, kabile ilişkileri ve yaşlılara saygı önemlidir. Bazı adalarda ataerkil, bazılarında anaerkil sistemler görülür.

 Mikronezyalılar, yıldızlara bakarak yön bulma konusunda dünyaca ünlüdür. Geleneksel kanolar hâlâ kullanılmaktadır.

 Her eyaletin kendi dili vardır. İngilizce, eğitim ve yönetimde ortak dildir. Dil, kültürel kimliğin çok önemli bir parçasıdır.

 Ahşap oymacılığı, dokuma, boncuk işleri, geleneksel dövmeler yaygındır. Yap Adası’ndaki Rai taşları, ekonomik ve sosyal statü sembolüdür.

 Nüfusun büyük çoğunluğu Hristiyandır (Katolik ve Protestan). Yerel geleneksel inançlar bazı bölgelerde hâlen izlenebilir.

 Volkanik ve mercan kökenli adalardan oluşur. Dalgıçlar için popüler merkezlerden biridir (özellikle Chuuk Lagünü, batık savaş gemileriyle ünlüdür). Yoğun yağmur ormanları, şelaleler ve zengin deniz yaşamı FSM’nin doğasını şekillendirir.

  Mikronezya Federal Devletleri ile ilgili ilginç bilgiler,

1. Yap Adası'ndaki taş paralar, boyutları birkaç metreden büyük olabilir ve ekonomik işlemlerde hâlâ sembolik olarak kullanılır.

2. Chuuk Lagünü, dünyanın en büyük savaş gemisi mezarlıklarından biridir.

3. FSM vatandaşları, ABD’de vizesiz yaşayabilir ve çalışabilir (Serbest Ortaklık Anlaşması sayesinde).

4. FSM, iklim değişikliğinden en çok etkilenen ülkelerden biridir (deniz seviyesi yükselmesi vb.).

5. 2023’te, FSM ilk kez Çin ile diplomatik ilişkilerini kesip Tayvan’a yönelmiştir.

6. Ülkenin her eyaletinde kendi anayasası ve hükümeti vardır.

7. Bazı adalarda kabile reisleri hâlâ toplumsal kararları yönlendirir.

8. FSM, Birleşmiş Milletler’e 1991’de üye oldu.