Giriş
Tarihin derinliklerinde cesareti, liderliği ve milletine bağlılığı ile ünlü efsanevi bir figür vardı. Tomris Hatun, milattan önce 6. yüzyılda, Orta Asya bozkırlarında hüküm süren saka türklerinin bir kolu olduğu iddia edilen Masagetler`in Kraliçesi olan Tomris, sadece kendi halkının değil, dünya tarihinin de kaydettiği ilk kadın hükümdar unvanı taşır. Bu güçlü kadın liderin hayatı ve Pers İmparatoru Büyük Kiros`a karşı verdiği destansı savaş yüzyıllardır unutulmayan bir mit halini aldı ve dünyadaki bir sürü lidere ilham vermiştir.
Tomris Hatun Kimdir? Kökeni ve Liderliği
Tomris ismi, Eski Türkçede "temir" yani "demir" anlamına gelen bir kökenden türediği iddia edilir. Asıl anlamı ile "demir kadar kuvvetli" manasına geldiği düşünülmektedir. Bu isim, onun sarsılmaz karakterini ve savaşçı ruhunu mükemmel bir şekilde yansıtıyor. Büyük Saka hükümdarı Alp Er Tunga`nın torunu olduğu rivayet edilen Tomris Hatun, babası Sparqapisin`in ve daha sonra eşinin vefatıyla Massaget tahtına oturmuştur. Göçebe bir topluluğun zorlu şartlarında yetişen Tomris, sadece bir hükümdar değil, aynı zamanda özel bir kadın muhafız birliğine sahip ilk kadın komutan olarak tarihe geçmiştir. Onun liderliğinde Massgetler, döneminin en güçlü ordusuna sahip olmuştur.
Büyük Kiros`a Karşı Destansı Mücadele
Tomris Hatun`un adı, özellikle Pers İmparatoru Büyük Kiros`a karşı verdiği büyük mücadele ile adını tarihe altın harflerle yazdırmıştır. Kiros , o dönemde gücünün zirvesinde bir Ahameniş İmparatorluğu`nun kurucusudur ve eb büyük hükümdarı idi. Ama Tomris Hatunla karşılaşıncaya kadar. Kiros büyüklük edip Tomris Hatuna evlenme teklifi ederek ülkeyi barışçıl yollarla ele geçirmeye çalıştı. Ancak bunun farkında olan Tomris Hatun teklifi kati suretle reddetmiştir.
Bunun üzerine Kiros, ordusuyla birlikte Seyhun Nehri yakınlarındaki Massaget topraklarına girdi. İlk başta kurulan tuzak sonucu, Tomris`in oğlu Spargapises dahil olmak üzere birçok Massaget askeri hayatınıb kaybetti. Oğlunun intikamını almaya yemin edip Ahameniş İmparatoru Kiros`a karşı meydan okumuştur. "Kana susamış! Kiros Sen oğlumu mertlile değil, o içtikçe zıvanadan çıktığın şarapla öldürdün. Ama güneşe yemin ederim ki seni kanla doyuracağım!"
MÖ 529 yılında gerçekleşen Seyhun Savaşı`nda Tomris Hatun bizzat ordusunun başında yer aldı. Massaget süvarileri ve okçuları, savaş arabalarını ustaca kullanarak Pers ordusunu bozguna uğrattı. Bu savaş tarihin en kanlı savaşı olarak tarih sayfalarında yer alır. Savaşın sonun da Büyük Kiros öldürüldü. Tomris Hatun yeminini yerine getirerek Kiros`un kesik başını kan dolu bir fıçıya atıp ,"Hayatında kan içmeye doymamıştın, şimdi seni, kanla doyuruyorum" dedi.
Tomris Hatun`un Mirası
Tomris Hatun`un bu zaferi, sadece Massagetlerin bağımsızlığını korumakla kalmadı, aynı zamanda tüm dünyaya kadınların zorda kaldığında ne yapabileceğini gösteren bir örnek teşkil etmiştir. Antik tarihçi Heredot`un eserleri ile bu savaşı ve dönemi günümüze getirerek ölümsüzleştirmiştir. Türk ve dünya tarihini en güçlü kadın sembolü ve vatan savunmasının en önemli sembollerinden biri olarak kabul edilir. Günümüzde bu olay filimlere, belgesellere ve edebi eserlere konu olmaya ve ilham vermeye devam etmektedir.
Anahtar Kelimeler: Tomris Hatun , Tarihin ilk kadın hükümdarı, Büyük Kiros, Saka Kraliçaesi, Massagetler, Alp Er Tunga, Seyhun Savaşı, Türk Tarihi, Kadın Lider
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder