Nüfus Nedir?

 Nüfus Nedir?

 

 Nüfus, en basit tanımıyla, belirli bir bölgede yaşayan insan sayısını ifade eder. Bu bölge bir köy, şehir, ülke ya da tüm dünya olabilir. Nüfus kavramı yalnızca sayıdan ibaret değildir. İnsanların yaş, cinsiyet, eğitim, meslek, sağlık durumu gibi birçok sosyal ve demografik özelliklerini de kapsar. Bu yüzden nüfus, toplumların sosyal, ekonomik ve kültürel yapısını anlamak açısından büyük önem taşır.

 Bir ülkenin nüfusu, o ülkenin dinamik tabanını oluşturur. Örneğin, genç nüfusu fazla olan bir ülke, iş gücü bakımından avantajlı olabilir.  Ancak aynı zamanda bu nüfusun eğitilmesi, iş bulması ve sağlıklı koşullarda yaşaması da bir zorunluluktur. Yaşlı nüfusun ağırlıkta olduğu toplumlarda ise sağlık hizmetlerine ve sosyal güvenlik sistemine olan ihtiyaç artar.

 Bu nedenle devletler, nüfus sayımlarını düzenli aralıklarla yaparak ellerindeki verileri günceller. Elde edilen sonuçlar, şehir planlaması, eğitim kurumlarının açılması, sağlık hizmetlerinin dağıtılması, ulaşım ağlarının düzenlenmesi gibi birçok alanda yol gösterici olur.

 Dünya genelinde nüfusun eşit şekilde dağılmadığını görmekteyiz. İklim, su kaynakları, tarım alanları, sanayi faaliyetleri ve ulaşım imkanları gibi faktörler, insanların hangi bölgelerde yoğunlaşacağını belirler. Örneğin, verimli ovalar ve ılıman iklimler nüfus yoğunluğunu artırırken; çöller, kutup bölgeleri veya dağlık alanlar genellikle seyrek nüfusludur.

 Türkiye özelinde bakıldığında ise nüfusun Marmara ve Ege bölgelerinde yoğunlaştığı, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da ise daha seyrek olduğu görülmektedir. Bu durum sanayi, ticaret, eğitim ve ulaşım gibi olanakların gelişmiş bölgelerde daha fazla olmasından kaynaklanır.

 Nüfus artışı, toplumlar için hem fırsatlar hem de sorunlar doğurabilir. Kontrollü bir nüfus artışı, ekonomik büyümeyi destekleyebilir; çünkü genç ve dinamik bir iş gücü, üretim kapasitesini artırır. Ancak hızlı ve kontrolsüz nüfus artışı, işsizlik, barınma sorunları, çevre kirliliği ve kaynak yetersizliği gibi problemleri beraberinde getirir.

 Buna karşılık, nüfusun azalması da istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Azalan nüfus, üretim gücünün düşmesine ve ekonominin daralmasına neden olabilir. Özellikle Avrupa’nın bazı ülkelerinde düşük doğum oranları ve yaşlanan nüfus, önemli bir demografik sorun haline gelmiştir.

 Özetle, nüfus yalnızca bir sayı değildir; toplumların geleceğini belirleyen canlı bir dinamiktir. Doğru nüfus politikaları, bir ülkenin ekonomik kalkınmasını ve sosyal refahını doğrudan etkiler. Bu nedenle, nüfus verilerini doğru analiz etmek ve buna uygun planlamalar yapmak, sürdürülebilir bir gelecek için kritik öneme sahiptir.

Rus Çarı I. Pavel: Kısa Saltanatın Fırtınalı Hikâyesi

 Rus Çarı I. Pavel

 Rus tarihi arasında en sevdiğim ve ilginç hükümdarlardan biriydi. Saltanatı çok katı ve baskıcı olduğu için kısa sürdü. 2. Katerina`nın oğlu olan Pavel annesinin uzun süren hükümdarlığından sonra gölgede kalmış, ancak tahta geçtiğinde Rusya`yı köklü bir disiplin ve düzen ile yönetmeye çalışmıştır.  Fakat bu katı tavırları ve ani kararları hem soyluların hem de ordunun tepkisini çekmiş, sonunda dramatik bir şekilde tahttan indirilip öldürülmüştür.

 Pavel 1754 yılında St. Petersburg yakınlarında doğudu babası ise 3. Petro annesi ise ünlü çariçe 2. Katerina'dır. Ancak tarihçiler, Pavel’in babasının gerçekten III. Petro olup olmadığı konusunda hâlâ tartışmaktadır. Katerina’nın farklı ilişkileri, bu konuda soru işaretleri doğurmuştur.

 Babası 3. Petro Pavel daha iki üç aylıkken ölmüştür. Bu durum, Pavel’in küçüklüğünden itibaren taht mücadelesi gölgesinde büyümesine neden oldu. Katerina oğlunu uzun bir süre varis olarak göstermedi. Onu devlet işlerinden el çektirdi. Çariçe tahtı Pavel`e değil de torunu Aleksandr`a bırakmak istiyordu ama sonuç öyle olmayacaktı. Dolayısıyla Pavel gençliğinde büyük bir siyasi hayal kırıklığı ve dışlanmışlık yaşadı.

 1796`da Çariçe Katerina öldükten sonra uzun zaman hor görüldüğü tahta çıkma fırsatını yakaladı Pavel. Henüz  daha 42 yaşındaydı ve çocukluğundan beri içinde biriktirdiği düşünceleri uygulamaya koymak için sabırsızlanıyordu.

 Pavel’in çarlığı, sert disiplin anlayışıyla tanındı. Orduda Prusya tarzı katı kuralları benimsedi, askerlerin kıyafetlerinden yürüyüşlerine kadar her detaya müdahale etti. Askerlere yönelik bu baskıcı uygulamalar, kısa sürede büyük hoşnutsuzluk doğurdu.

 Soylulara yönelikte bir sürü kısıtlama getirdi. 2. Katerina döneminde bir sürü özgürlükler ve genişlik var iken, 1. Pavel döneminde kısıtlamalar ve baskı altında yaşayan halk çok rahatsızdı. Köylüler açısından ise Pavel’in yönetimi, bazı iyileştirmeler getirdi. Örneğin, köylülerin haftada üç günden fazla angarya işlere zorlanmasını yasakladı. Bu uygulama, köylülerin yaşamında kısmi bir rahatlama sağladı.

 Pavel’in dış politikası da çalkantılıydı. Başta Fransa’ya karşı İngiltere ile ittifak kurdu. Napolyon’a karşı savaşmak için Rus ordusunu seferber etti. Ancak kısa süre sonra İngiltere ile ilişkileri bozularak Fransızlarla yakınlaşmaya başladı. Bu ani değişimler, Rus dış politikasında istikrarsızlığa neden oldu.

 Özellikle Malta Şövalyeleri’ni koruma girişimi ve kendisini “Malta Büyük Üstadı” ilan etmesi, Avrupa’da şaşkınlıkla karşılandı. Bu karar, Rusya’nın diplomatik ilişkilerinde de kafa karışıklığı yarattı.

 Pavel katı disiplinli ama çoğu zaman öfkesine yenilen bir hükümdar olarak görülüyordu. Annesi II. Katerina’nın hoşgörülü ve reformcu tavrına kıyasla, onun yönetimi baskıcıydı. Bu durum, çevresindeki soylularla arasını hızla açtı.

 Ayrıca, Pavel’in devlet işlerinde tecrübesizliği ve sürekli fikir değiştirmesi, onu güvensiz bir lider konumuna getirdi. Saray çevresinde, onun akli dengesinin tam olmadığına dair söylentiler de dolaşmaktaydı.

 Pavel’in otoriter tavırları, sonunda kendi sonunu hazırladı. 1801 yılında soylular ve bazı generaller bir saray darbesi düzenledi. St. Petersburg’daki Mikhailovskiy Şatosu’nda gece yarısı odasına giren bir grup komplo üyesi, Pavel’i tahttan feragat etmeye zorladı. Çar direnince çıkan arbede sırasında boğularak öldürüldü. Ölümü, hem Rusya’da hem de Avrupa’da büyük yankı uyandırdı.

 Yerine oğlu I. Aleksandr geçti. İlginç bir şekilde, Aleksandr da bu komplodan haberdardı ve babasının devrilmesine sessiz kalmıştı.

 I. Pavel’in saltanatı yalnızca beş yıl sürdü. Ancak kısa dönemine rağmen Rus tarihinde derin izler bıraktı. Onun katı disiplin anlayışı, köylüler için getirdiği kısmi reformlar ve dış politikadaki dalgalı tavırları hâlâ tarihçiler arasında tartışma konusudur.

 Birçok tarihçi, Pavel’in asıl sorununun zamanlama olduğunu söyler. Eğer daha genç yaşta tahta geçseydi, belki de enerjisini daha istikrarlı reformlara dönüştürebilirdi. Ancak yıllarca dışlanmış olmanın getirdiği hırs ve güvensizlik, onun saltanatını krizlere sürükledi.

 

Haiti`ye Bakış

 Haiti`ye Bakış

 Haiti Karayiplerde bir ada ülkesidir. Haiti'nin başkenti ve nüfus olarak en yüksek olan şehri Port- au-Prince`dir. Toplam nüfusu ise 11.928.651`dir[2025 yılı ölçümü].  Bölgenin en kalabalık ülkelerinden biridir. Tropikal iklimi, dağlık yapısı, zengin kültürel mirası ve özgürlük mücadelesiyle Haiti, dünya tarihinde özel bir yere sahiptir.

 Haiti toprakları, Avrupalılar gelmeden önce Taino yerlileri tarafından yurt edinilmişti. Kristof Kolomb’un 1492’de Hispaniola Adası’na ayak basmasıyla birlikte, bölge kısa sürede İspanyolların sömürgesi haline geldi. Ancak 17. yüzyılda Fransızların adaya yerleşmesiyle Haiti, Karayipler tarihinin en zengin sömürge bölgelerinden biri haline geldi.

 Fransız sömürgeciliği döneminde Haiti, özellikle şeker, kahve ve pamuk üretimiyle büyük önem kazandı.  Fakat bu refahın arkasında, Afrika'dan gelen yüz binlerce gelen kölelerle beraber refah seviyesi daha da yükseldi. Onların da emeklerini unutmamalıyız. 18. yüzyılda Haiti, dünyanın en büyük köle ekonomilerinden biri olarak tarihe geçti.

 Haiti tarihinin dönüm noktası 1791’de başladı. Fransız Devrimi’nin özgürlük ve eşitlik fikirlerinden etkilenen köleler büyük bir isyan başlattı. Toussaint Louverture ve Jean-Jacques Dessalines gibi önderlerin liderliğinde süren mücadele, tarihteki en başarılı köle ayaklanması oldu.

 Uzun yıllar süren çatışmaların ardından, 1 Ocak 1804’te Haiti bağımsızlığını ilan etti. Böylece Haiti, Latin Amerika’nın ve Karayipler’in bağımsızlığını kazanan ilk ülke, ayrıca dünyada köleliğe son vererek özgürlük ilan eden ilk siyah cumhuriyet oldu. Bu durum, sadece Karayipler’de değil, tüm dünyada yankı uyandırdı.

 Haiti’nin bağımsızlığı, sömürgeci güçler tarafından büyük bir tehdit olarak görüldü. Özellikle Fransa, bağımsızlığı tanımak için Haiti’den yüklü bir tazminat talep etti. Bu borç, ülkenin ekonomisini yüzyıllar boyunca zayıf düşürdü.

 Bağımsızlık sonrası Haiti, sık sık darbeler, iç savaşlar ve siyasi istikrarsızlıklarla karşılaştı. 20. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri’nin müdahaleleri, François Duvalier ve oğlu Jean-Claude Duvalier’nin diktatörlükleri ülkenin siyasi yapısını derinden etkiledi. 2010 yılında yaşanan büyük deprem ise Haiti’yi büyük bir insani krizle karşı karşıya bıraktı. Yaklaşık 200 bin kişinin hayatını kaybettiği bu felaket, Haiti’nin altyapısına ve ekonomisine ciddi zarar verdi.

 Haiti, tarih boyunca yaşadığı tüm zorluklara rağmen zengin kültürel mirasını korumayı başarmıştır. Ülkenin resmi dilleri Fransızca ve Haiti Creole’dür. Creole dili, Afrika dilleri ile Fransızcanın karışımıdır ve halkın büyük kısmı tarafından günlük yaşamda konuşulur.

 Müzik ve dans, Haiti kültürünün ayrılmaz parçalarıdır. Kompa ve Rara müzik türleri, ülkenin enerjik ve ritmik yapısını yansıtır. Ayrıca, Haiti’nin dünyaca ünlü resim sanatında canlı renkler ve sembolik motifler öne çıkar. Vudu inancı da halkın dini ve kültürel yaşamında önemli bir rol oynar.

 Haiti, tropikal iklimi ve dağlık yapısıyla dikkat çeker. Başkenti Port-au-Prince olan ülke, güzel sahilleri, palmiyelerle çevrili plajları ve doğal güzellikleriyle Karayipler’in tipik manzarasını sunar. Ancak ülke aynı zamanda sık sık tropikal fırtınalar ve depremlerle karşı karşıya kalmaktadır.

 Bugün Haiti, siyasi istikrarsızlık, ekonomik sıkıntılar ve doğal afetlerle mücadele etmektedir. Bununla birlikte, halkının direnci ve kültürel canlılığı ülkenin en büyük gücüdür. Haiti, Karayipler’in tarihsel hafızasında özgürlüğün simgesi olarak yaşamaya devam etmektedir.

 Haiti, küçük yüzölçümüne rağmen dünya tarihine damga vurmuş bir ülkedir. Kölelerin başlattığı bağımsızlık mücadelesi, sadece Haiti için değil, tüm insanlık için bir ilham kaynağıdır. Bugün ekonomik ve siyasi sorunlarla boğuşsa da Haiti, özgürlük tutkusunu ve kültürel zenginliğini koruyarak Karayipler’in en dikkat çekici ülkelerinden biri olmayı sürdürüyor.

Büyük Taarruz: Türk Kurtuluş Savaşı’nın Zirve Noktası

 Büyük Taarruz: Türk Kurtuluş Savaşı’nın Zirve Noktası

 26 Ağustos 1922`den 30 Ağustos 1922`ye kadar süren geniş çapta taarruz harekatıdır. Bu saldırıyı bizzat Mustafa Kemal Paşa Zafer Tepeden idare etmiştir. Bu harekat bütün mazlum milletlerin özgürlük mücadelelerine tam bir örnek olmuştur.

 Büyük Taarruz başlamadan önce neler yaşanmış ona bakalım. Mondros Mütarekesi (1918) sonrası Osmanlı Devleti fiilen sona ermiş, Anadolu toprakları işgal edilmeye başlanmıştı. Batı Anadolu ise Yunan ordusunun kontrolü altına girmişti. Özellikle İzmir’in 15 Mayıs 1919’da işgali, halk arasında büyük bir infial uyandırmış, Kuvâ-yi Milliye hareketini doğurmuştu.

 1919-1920 yılları boyunca Türk milleti, düzenli ordunun kurulmasına kadar yerel direnişlerle işgalcilere karşı koydu. Ancak gerçek anlamda bir bağımsızlık için düzenli bir orduya ihtiyaç vardı. Bu noktada o zaman için Türkiye Cumhuriyeti daha ilan edilmediği için biz bu oluşuma Büyük Millet Meclisi deriz (BMM). BMM açılması ile Mustafa Kemal’in önderliğinde yeni bir ordu teşkili, mücadeleyi daha sistemli hâle getirdi.

 1921’de Sakarya Meydan Muharebesi, Türk ordusu açısından büyük bir dönüm noktası oldu. 22 gün 22 gece süren bu savaş sonunda Yunan ordusu geri çekilmek zorunda kaldı. Ancak Anadolu’nun tamamen kurtarılması için nihai bir darbe gerekiyordu. İşte bu darbe, Büyük Taarruz’la indirilecekti.

 Taarruzun gelişi daha dünden belliydi. Fransızlarla, İtalyanlarla ve SSCB liderliğinde Ermenistanla anlaşmalar yapılmış ülkeye bağlanmış. Türk ordusu, Sakarya’dan sonra toparlanmaya, eksiklerini gidermeye başladı. Cephane ve malzeme yetersizlikleri büyük sorun teşkil ediyordu. Halk, varını yoğunu orduya seferber etti. Kadınlar tarladan, cephane taşımaya; çocuklar ise iaşe teminine kadar birçok görev üstlendi. Bu dönemde halkın dayanışması, ordunun güçlenmesinde kritik rol oynadı.

 Başkomutan Mustafa Kemal, taarruz için son derece gizli ve titiz bir plan hazırladı. Planın esası, düşmanı Afyonkarahisar-Eskişehir hattında çevirip imha etmekti. Bunun için ordunun yoğun bir şekilde taarruz gücü toplayarak ani bir saldırıyla Yunan cephesini yarması gerekiyordu. Hazırlıklar öylesine gizli tutuldu ki, Yunan ordusu büyük bir saldırı beklentisi içinde değildi.

 6 Ağustos 1922 sabahı saat 05.30’da Türk topçusunun ateşiyle Büyük Taarruz başladı. Kocatepe’den Mustafa Kemal, yanında Fevzi Çakmak ve İsmet İnönü ile birlikte taarruzu idare ediyordu. Türk topçusunun yoğun ateşi, Yunan mevzilerini sarstı. Ardından piyade birlikleri ileri atıldı.

 İlk günün sonunda Türk ordusu, Tınaztepe, Belentepe ve Kalecik Sivrisi gibi stratejik noktaları ele geçirdi. Bu başarı, Yunan savunmasının çözülmeye başladığını gösteriyordu.

 30 Ağustos 1922, Türk tarihine “Başkomutanlık Meydan Muharebesi” olarak geçmiştir. Bu gün, Büyük Taarruz’un en kritik anıdır. Dumlupınar’da Mustafa Kemal’in bizzat yönettiği savaşta, Yunan ordusu ağır bir yenilgiye uğratıldı. Mustafa Kemal’in ünlü “Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!” emri, Türk ordusuna yön verdi.

 Türk birlikleri, Yunan ordusunu büyük ölçüde kuşattı. Yunan komutanı General Trikopis esir alındı. Bu zafer, Yunan ordusunun Anadolu’daki varlığını fiilen sona erdirdi.

 Büyük Taarruz’un ardından Türk ordusu hızla ilerledi. Geri çekilen Yunan kuvvetleri, geçtiği yerleri yakıp yıkarak büyük bir tahribat yarattı. Ancak Türk ordusu, onları takip ederek hız kesmeden ilerledi.

 9 Eylül 1922’de Türk süvarileri İzmir’e girdi. İzmir’in kurtuluşu, Türk Kurtuluş Savaşı’nın kesin zaferle sonuçlandığının ilanı gibiydi. 18 Eylül’de Batı Anadolu tamamen işgalden kurtulmuştu.

Askerî Sonuçlar:

1] Yunan ordusu Anadolu’dan tamamen temizlendi.

2] Türk ordusu büyük bir stratejik zafer elde etti.

3] Anadolu’nun işgal altında kalan bölgeleri kurtarıldı.

Siyasi Sonuçlar:

1] Türk Kurtuluş Savaşı fiilen sona erdi.

2] Mudanya Ateşkes Antlaşması (11 Ekim 1922) imzalanarak barış süreci başladı.

3] Lozan Barış Antlaşması’na giden yol açıldı.

Toplumsal Sonuçlar:

1] Türk milletinin bağımsızlık inancı pekişti.

2] Zafer, halkın fedakârlıklarının boşa gitmediğini gösterdi.

3] Mustafa Kemal’in liderliği ve stratejik dehası, hem içeride hem de dışarıda takdir topladı.

 Büyük Taarruz’un başarısında en büyük pay, şüphesiz Mustafa Kemal Paşa`nın liderliği sonucu olmuştur. Mustafa Kemal Paşa, stratejik düşünme kabiliyeti, sabrı, gizlilik ilkesine bağlılığı ve doğru zamanda doğru hamle yapma becerisiyle zaferi mümkün kıldı.

 Onun şu sözleri aklımızdan hiç çıkmamıştır, “Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla sulanmadıkça terk olunamaz.” Bu anlayış, ordunun ve milletin topyekûn mücadelesini simgelemiştir.

 Büyük Taarruz, sadece Türkiye için değil, dünya tarihi için de önemlidir. Çünkü bu zafer, emperyalizme karşı kazanılmış ender başarılardan biridir. Hindistan’dan Cezayir’e kadar birçok sömürge ülkesi, bu zaferi örnek aldı. Mustafa Kemal’in önderliğinde kazanılan bağımsızlık, mazlum milletlere umut ışığı oldu.

 Büyük Taarruz, Türk milletinin bağımsızlık yolundaki kararlılığının, fedakârlığının ve azminin simgesidir. Bu zafer, sadece bir savaşın kazanılması değil, aynı zamanda özgürlüğün, ulusal egemenliğin ve bağımsızlığın taçlanmasıdır.

 26 Ağustos’ta Kocatepe’de başlayan bu destansı yürüyüş, 9 Eylül’de İzmir’de tamamlandı. Arkasında özgür bir vatan, bağımsız bir millet ve güçlü bir devlet bıraktı.

 Bugün bizlere düşen görev, Büyük Taarruz’un ruhunu ve mesajını yaşatmak; bağımsızlığın ve özgürlüğün değerini bilmek ve gelecek nesillere aktarmaktır. Çünkü Büyük Taarruz, yalnızca bir tarih sayfası değil, milletimizin varoluş destanıdır.

Jozip Broz Tito Kimdir

 Jozip Broz Tito Kimdir

Tito`nun bazı resimleri aşağıda verilmiştir.

 Jozip Broz yaygın olarak kullanılan adı ile Tito olarak bilinir. 1943`den 1980`deki ölümüne kadar ulusal liderliği çeşitli pozisyonlarında görev yapan bir Yugoslav komünist devrimci ve politikacı idi. 20. yüzyılın en dikkat çekici siyasi figürlerinden biridir. Yalnızca Yugoslavya`nın lideri değil aynı zamanda soğuk savaş sırasında doğu ve batı arasında farklı bir yol izlemiştir. Tito sıradan bir köylü çocuğundan boyut atlayıp Yugoslavya`nın uzun süreli başkanı ve bağlantısızlar hareketinin kurucusudur. Baktığımızda bu da Tito'nun ilginç hikayesinin bir örneğidir.

 Tito, 7 Mayıs 1892’de Habsburg İmparatorluğu’na bağlı olan bugünkü Hırvatistan’ın Kumrovec köyünde dünyaya geldi. Babası Hırvat, annesi ise Sloven kökenliydi. Fakir bir ailede büyüdüğü için erken yaşta çalışmaya başladı. Gençlik yıllarında çeşitli işlerde çalıştıktan sonra Birinci Dünya Savaşı’nda Avusturya-Macaristan ordusunda görev yaptı.

 1914’te Rusya cephesinde savaşa gönderilen Tito, kısa süre sonra yaralanarak Ruslara esir düştü. Rusya’daki sosyalist fikirlerle tanıştı ve Bolşevik Devrimi’nden etkilendi. 1920’de Yugoslavya’ya döndüğünde artık bir komünistti ve bu ideoloji, onun hayatındaki temel yol gösterici unsur oldu. 

 1920’lerin sonunda Tito, Yugoslavya Komünist Partisi’ne katıldı. Sendikal faaliyetler ve örgütlenme çalışmaları nedeniyle sık sık tutuklandı. 1930’larda Moskova’ya giderek Komintern’de görev yaptı ve  Sovyetler Birliği’nin desteğini kazandı. 

 İkinci Dünya Savaşı sırasında Tito’nun siyasi kariyerinde dönüm noktası yaşandı. 1941’de Nazi Almanyası Yugoslavya’yı işgal ettiğinde Tito, Yugoslavya Partizanları adı verilen direniş hareketinin lideri oldu. Bu hareket, Avrupa’daki en güçlü anti-faşist direniş örgütlerinden biri haline geldi. Tito’nun partizanları, Nazi işgaline de işbirlikçi Ustaşa ve Çetnik güçlerine karşı savaşarak halk desteğini kazandı.

 Savaşın ardından Tito, ülkenin kontrolünü büyük ölçüde elinde bulunduruyordu. 1945’te Yugoslavya resmen sosyalist bir federasyon haline geldi ve Tito da başbakan olarak göreve başladı. 1953’te cumhurbaşkanlığına seçildi. 

 Tito’nun kurduğu Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, altı cumhuriyet (Sırbistan, Hırvatistan, Slovenya, Bosna-Hersek, Karadağ, Makedonya) ve iki özerk bölgeden oluşan bir federasyondu. Tito, bu çok uluslu yapıyı dengede tutmak için “kardeşlik ve birlik” politikası izledi. Bu politika, etnik gerilimlerin bir süreliğine bastırılmasını sağladı. 

 Tito’nun en dikkat çekici siyasi hamlesi, 1948’de Sovyetler Birliği lideri Stalin ile yollarını ayırması oldu. Stalin, Doğu Avrupa'daki bütün ülkeleri Moskova'ya bağlamak istiyordu. Ancak Tito, Yugoslavya’nın bağımsız bir yol izlemesi gerektiğini savundu. Tito-Stalin ayrılığı, Soğuk Savaş’ın erken döneminde önemli bir kırılma noktası oldu. 

 Sovyet baskısına rağmen Tito, Batı’dan ekonomik yardım alarak ülkesini ayakta tuttu. Bu bağımsız tavır, Yugoslavya’yı Doğu Bloku’ndaki diğer sosyalist ülkelerden ayırdı.

 1950’lerden itibaren Tito, Bağlantısızlar Hareketi’nin kurucularından biri olarak dünya sahnesine çıktı. Hindistan Başbakanı Nehru, Mısır Cumhurbaşkanı Nasır ve Endonezya lideri Sukarno ile birlikte hareket ederek, ne Batı Bloku’na ne de Doğu Bloku’na dahil olmayan ülkelerin bir araya gelmesini sağladı.

 Bağlantısızlar Hareketi, özellikle Asya, Afrika ve Latin Amerika’daki yeni bağımsız devletler için üçüncü bir yol sundu. Tito, bu hareketin önde gelen yüzlerinden biri olarak uluslararası saygınlık kazandı.

 Tito, ülke içinde karizmatik ve otoriter bir liderdi. Muhalefete fazla izin vermedi ve tek parti sistemi uzun yıllar sürdü. Yugoslavya ekonomisinde Sovyet tarzı merkeziyetçilikten farklı olarak “öz yönetim sosyalizmi” adı verilen bir model uygulandı. İşçilerin işletmeler üzerinde söz sahibi olduğu bu sistem, bir süreliğine ekonomik büyüme sağladı.

 Tito’nun en büyük başarısı, çok farklı etnik kökenlere sahip Yugoslav halklarını bir arada tutabilmesiydi. Onun ölümü sonrası bir daha aynı istikrar sağlanamadı ve Yugoslavya dağılma evresine doğru girmiş oldu. 

 Tito, 1970’lerde sağlığı bozulmaya başlamasına rağmen görevini sürdürdü. 4 Mayıs 1980’de Ljubljana’da hayatını kaybettiğinde, hem Doğu hem Batı dünyasından birçok lider cenazesine katıldı. Bu, dönemin en geniş katılımlı devlet törenlerinden biri oldu.

 Tito’nun ölümü, Yugoslavya için yeni bir dönemin başlangıcıydı. Onun otoritesi olmadan federasyon içindeki milliyetçi gerilimler hızla yükseldi. 1990’larda Yugoslavya’nın parçalanması ve savaşlar, Tito döneminde ertelenen sorunların patlak vermesi olarak yorumlandı.

  Josip Broz Tito, 20. yüzyılın en ilginç liderlerinden biri olarak tarihe geçti. Bir yandan bağımsızlıkçı çizgisiyle Sovyetler’e kafa tutan, diğer yandan Batı’ya da tamamen teslim olmayan bir liderdi. “Titoizm” olarak bilinen politik çizgi, Soğuk Savaş dünyasında üçüncü bir yol arayışının sembolü oldu.

  Tito’nun mirası bugün hâlâ tartışmalıdır: Kimileri onu halkları bir arada tutan karizmatik bir lider olarak överken, kimileri otoriter yöntemlerini eleştirir. Ancak tartışmasız gerçek şu ki, Tito’nun adı, hem Yugoslavya’nın hem de 20. yüzyıl dünya tarihinin vazgeçilmez figürlerinden biri olarak kalmaya devam ediyor.

Guatemala`ya Bakış

Guatemala`ya Bakış 

 Guatemala resmi olarak Guatemala Cumhuriyeti olarak bilinir. Orta Amerika`da bir ülkedir. Kuzey batıda Meksika, kuzey doğuda Belize, doğuda Honduras ve güney doğuda El Salvador ile çevrilidir. Nüfusu 2025 itibari ile 18.733.785 olarak göze çarpmaktadır. Orta Amerika'da iyi bir konumda olan Guatemala, Mayalara dayanan tarihi, büyük dağları, muhteşem kumsalları ile egzotik ve ayrı zamanda gezilmeyi bekleyen bir ülkedir.

 Nüfus olarak Guatemala Latin Amerika`nın en artış gösteren ülkelerden biridir. Nüfusun yarısından fazlası Ladinolar denen ve Avrupalı karışımıdır. Geri kalan kısmı ise Kızılderililerden oluşuyor. Halkın çoğu katoliktir ve İspanyolca konuşmaktadır.

 Guatemala mutfağındaki geleneksel yiyecekler çoğu, İspanyol ve Maya mutfağı temellidir. Temel malzemeleri ise mısır, acı biber ve fasulyedir. Guatemala ayrıca Hass avokadosunun ana memleketi ve en meşhur olduğu yerdir.     

 Guatemala Antik Mayalar esintisi altında şekillenmiş bir bölgedir. İlk zamanlar da Mayalılar tarafından şekillendirilmiş ve yönetilmiştir. 1524`te İspanyolların Guatemala'yı fethetmesi ile beraber sömürge dönemi başlamaktadır. 

 İspanyol İmparatorluğundan bağımsız olduğu yıl 15 eylül 1821 tarihidir. Bu güne kadar başkanlık sistemi ile yönetilmektedir. 1954`ten 1993 tarihine kadar sağ - sol çatışmaları, gerillalar ve cuntalarla uğraşan  Guatemala'sında demokratik ortamın sağlanması ile devamlı büyüyen bir ülke olarak görülmektedir. 

Bilge Tonyukuk ve Bilinmeyenler

 Bilge Tonyukuk ve Bilinmeyenler

 Tonyukuk asıl manası ile "Tün  Yokuk" yani baş vezir, ilk vezir anlamına gelmektedir. Halktan olup hakandan iki derece aşağıda kişilere verilen bir unvandır. Kısacası hem Tonyukuk doğru bir telaffuzdur. Tünyukuk da doğru bir telaffuzdur. Tonyukuk daha sadeleşmiş halidir.

 Tonyukuk adı bilinen ilk Türk yazar ve tarihçidir. Tonyukuk İkinci Göktürk Devleti`nin kurucusu İlteriş Kutluğ Han, Kapagan Han, Böğü Han ve Bilge Kağan olmak üzere dört Türk hükümdarına baş vezirlik yapmış, bazı savaşlara baş kumandanlık sıfatıyla katılarak bu savaşların kazanılmasında büyük vazife görmüş, meclis başkanlıklarını yürütmüşlerdir.

  Halkın arasından çıkmış bir vezir olarak hem kağanın hem halkın yanında olup, Türk töresine uygun hareket etmeye çalışmış ve alimlik gibi meziyetlerinin bulunması Tonyukuk`u  İkinci Göktürk Devleti`nin vazgeçilmez veziri yapmıştır. Bu kabiliyetlerinden dolayı "bilge" unvanının sahibidir.

  Tonyukuk yazıtı 720-725 senelerinde Tonyukuk`un kendisi tarafından dikilmiştir. Bu yazıtta, türklerin savaş stratejileri, bağımsızlık mücadelesi için verilen savaşlar, Bilge Tonyukuk`un Türk milleti için verdiği mücadeleler göze çarpmaktadır.

   Kısaca özetlersek Tonyukuk İkinci Göktürk Devleti`nin kuruluşunda da önemli fayda göstermiş dört tane hükümdara hizmet etmiş o dönemin kurtarıcısı ve en önemli figürüdür. Ayrıca tarihçi, aydın, devlet adamı ve baş komutan olarak verdiği değerli hizmetlerden dolayı "bilge" unvanını almıştır. İkinci Göktürk Devleti ve önceki bilgileri bize ayrıntılı bir şekilde sunmaktadır.